Ανησυχία για τη νόσο του Νείλου από το πρώτο κρούσμα στην Αττική

Μέσα σε 10 μέρες από το πρώτο κρούσμα στη χώρα μας, στην περιοχή της Καρδίτσας, ο ιός του Δυτικού Νείλου πέρασε από τη Θεσσαλονίκη, την Ημαθία και τη Λάρισα κι έφτασε για πρώτη φορά μέχρι την Αττική και συγκεκριμένα το Μαραθώνα.

Ο συνολικός αριθμός των εργαστηριακά επιβεβαιωμένων κρουσμάτων της λοίμωξης ανέρχεται, πλέον, σε επτά. Ωστόσο τα συμπτώματα είναι ήπια, καθώς μόνο σε δύο περιπτώσεις χρειάστηκε οι ασθενείς να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο. Οι γιατροί ως εκ τούτου είναι καθησυχαστικοί ότι δεν πρόκειται για επιδημία και ότι δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται μέσω του τσιμπήματος των απλών κουνουπιών και στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ασθενείς παραμένουν είτε ασυμπτωματικοί είτε εμφανίζουν ήπια νόσο. Σε μικρό ποσοστό, κυρίως ηλικιωμένων ασθενών, εμφανίζονται επιπλοκές από το κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα.

Η πρόληψη της νόσου επικεντρώνεται στην προστασία από τα κουνούπια τόσο σε προσωπικό επίπεδο (π.χ. χρήση εντομοαπωθητικών ουσιών, σίτες κ.λ.π.), όσο και σε επίπεδο κοινότητας (π.χ. συστηματικές κωνωποκτονίες και απομάκρυνση λιμναζόντων υδάτων).

Ο ιός αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του Δυτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937, ενώ προς το παρόν δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο που τον καταπολεμά. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2010, με 262 περιστατικά.

Τι είναι η λοίμωξη από ιό του Δυτικού Νείλου

Η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου (West Nile virus, WNV) είναι νόσημα που μεταδίδεται κυρίως από τσίμπημα κουνουπιού, και προσβάλλει ζώα (άγρια πτηνά, άλογα) αλλά και τον άνθρωπο.

Πώς μεταδίδεται

- Από μολυσμένα κουνούπια: Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω τσιμπήματος μολυσμένου κουνουπιού. Πρόκειται, συνήθως, για το κοινό κουνούπι, το οποίο έχει μολυνθεί από άρρωστα πτηνά.

- Από μεταγγίσεις ή μεταμοσχεύσεις: Σε πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση οργάνου, μετάγγιση αίματος και σπάνια από την μητέρα στο έμβρυο (συγγενής λοίμωξη).

- Ο ιός δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Δεν μεταδίδεται μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου

Το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στα 100 ασθενείς (<1%) εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα.

- Ασυμπτωματική λοίμωξη: Το 80% (4 στα 5) των ατόμων που μολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα.

- Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που μολύνονται με τον ιό αναπτύσσουν ήπια συμπτωματολογία, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναμία, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, εμέτους και μερικές φορές δερματικά εξανθήματα στον κορμό και διόγκωση των λεμφαδένων. Τα συμπτώματα φεύγουν σε 4-7 ημέρες χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα.

- Σοβαρή μορφή νόσου: Λιγότερα από 1 στα 100 άτομα (κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας) αναπτύσσουν τη σοβαρή μορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα / μηνιγγίτιδα). Τα συμπτώματα της σοβαρής νόσου περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαμψία αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισμό, κώμα, τρόμος, σπασμούς, μυϊκή αδυναμία και παράλυση.

Πόσο σύντομα εμφανίζονται τα συμπτώματα;

Μετά το τσίμπημα του κουνουπιού μεσολαβούν συνήθως 2 έως 14 ημέρες (χρόνος επώασης) μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα

Συνήθως διαρκούν μερικές μέρες, αν και ορισμένες φορές η διάρκεια είναι μεγαλύτερη. Τα συμπτώματα της σοβαρής μορφής της νόσου μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες.

Πώς θεραπεύεται η λοίμωξη

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα περνούν μόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά που χρειάζεται να νοσηλευτούν χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας για μηχανική αναπνευστική υποστήριξη κλπ).

Τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε τη μόλυνση

- Να αποφεύγονται τα τσιμπήματα των κουνουπιών, με χρήση εντομοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρμα και πάνω από τα ρούχα, αλλά και εντομοκτόνων στον αέρα.

- Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις ώρες έκθεσης στα τσιμπήματα, καθώς τα περισσότερα είδη κουνουπιών που μεταφέρουν τον ιό τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.

- Σημαντική είναι και η χρήση κατάλληλων ενδυμάτων, που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια), ενώ πιο αποτελεσματικά είναι τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.

- Συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.

- Επίσης, πρέπει να αποφεύγονται, κατά το δυνατόν, τα κουνούπια στο σπίτι με αντικουνουπικά πλέγματα (σίτες), κουνουπιέρες, και απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, και υδρορροές.

- Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητά των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόμων.

- Καλό κούρεμα γρασιδιού, θάμνων, φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο ενήλικα κουνούπια).

- Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).