Μπαλαούρας: Επαναξιολόγηση της κατανομής των πόρων στο πρώην "Ταμείο Μολυβιάτη"

Επιστολή - παρέμβαση του Μάκη Μπαλαούρα προς τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, αντιπεριφερειάρχη και δήμαρχο Πύργου για να συμπεριληφθεί ο πυρόπληκτος πρώην δήμος Ωλένης

Παρέμβαση για την κατανομή των πόρων και έργων του πρώην Ταμείου Μολυβιάτη, έκανε με επιστολή του προς τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας κ. Απόστολο Κατσιφάρα με κοινοποίηση στον Υπουργό Εσωτερικών, τον αντιπεριφερειάρχη Ηλείας, τον αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και τον δήμαρχο Πύργου, τονίζοντας ότι αγνοήθηκε ολόκληρη η πυρόπληκτη περιοχή Ωλένης. Για το λόγο αυτό και αφού αναφέρεται σε όλο το ιστορικό του Ταμείου Μολυβιάτη, ζητά επαναξιολόγηση της κατανομής. Ειδικότερα αναφέρει:

«Κύριοι,
Όπως καλά γνωρίζετε, το καλοκαίρι του 2007 η χώρα μας βρέθηκε σε έναν πύρινο κλοιό άνευ προηγούμενου.
Για την Ηλεία, που υπέστη τη μεγαλύτερη καταστροφή, αναπτύχθηκε ένα μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης και άμεσα συγκεντρώθηκαν σε ειδικό λογαριασμό 210 εκατ. ευρώ από δωρεές. Για τη διαχείριση αυτού του λογαριασμού, ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2007 το Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (ΕΤΑΕΑ) με πρόεδρο τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών Π. Μολυβιάτη, και τέθηκε ως σκοπός του η χρηματοδότηση προγραμμάτων στήριξης και ενίσχυσης πληγέντων από πυρκαγιές, σεισμούς, πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές.
Από το 2007 έως το 2010, από το ανωτέρω Ταμείο εκταμιεύθηκαν 97 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση των πυρόπληκτων, ελάχιστο τμήμα όμως των κονδυλίων έφτασε  στις πυρόπληκτες περιοχές της Ηλείας. Αντίθετα, ανακαλύψαμε πως υπάρχει κωδικός εκταμίευσης από αυτά τα χρήματα για «Ασφαλτόστρωση Οδών Δήμου Χαλκιδέων»!
Το 2010 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κατάργησε το ΕΤΑΕΑ με το νόμο 3895/2010 και από 1/1/2011 το έθεσε σε εκκαθάριση. Το σύνολο των δωρεών και τα πάσης φύσεως ταμειακά υπόλοιπα του «Ταμείου Μολυβιάτη», τα οποία ανέρχονταν σε 118.324.384 ευρώ, περιήλθαν στην αρμοδιότητα του Υπουργού Οικονομικών και μεταφέρθηκαν σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος, με την επωνυμία «Λογαριασμός Αρωγής Πυρόπληκτων». Η αποκατάσταση των πυρόπληκτων περιοχών εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά το πρόγραμμα πάγωσε κάθε έργο αποκατάστασης για δυόμισι χρόνια.
Τον Δεκέμβριο του 2012, αποφασίστηκε η επανεκκίνηση των έργων που είχαν ήδη ενταχθεί στο ΠΔΕ και η ένταξη νέων έργων αποκατάστασης και ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων περιοχών, με διαδικασίες που θα περνούσαν από τους Δήμους και τις Περιφέρειες. Μολονότι, όμως, το 2007 είχε ανακοινωθεί ότι το 50% των δωρεών του Ταμείου Μολυβιάτη θα δίνονταν για την Ηλεία, ορίστηκε τότε να δοθεί ένα πολύ μικρότερο κονδύλι, μόλις 21 εκατ. ευρώ. Τον Απρίλιο του 2014, η Περιφέρεια τελικά ενέκρινε 26 έργα συνολικού προϋπολογισμού 12,7 εκατ. ευρώ!  

Το πόρισμα για το «Ταμείο Μουλυβιάτη»

Τον Αύγουστο το 2013, η ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου παρέδωσε πόρισμα για τη διαχείριση των κονδυλίων του «Ταμείου Μολυβιάτη», το οποίο ανέφερε ότι «δεν τηρήθηκε ο όρος εκταμίευσης των κονδυλιών αυτών αποκλειστικά για έργα αποκατάστασης πυρόπληκτων περιοχών».
Το πόρισμα της Επιτροπής Περιβάλλοντος έκανε ειδική αναφορά στην Ηλεία, διαπιστώνοντας ότι από τα 28 εκατ. ευρώ που είχαν αποπληρωθεί ή εκτελεσθεί, λιγότερα από τα μισά είχαν δοθεί σε έργα που είχαν άμεση σχέση με την αποκατάσταση υποδομών των περιοχών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές. «Δέον να παρατηρηθεί ότι ειδικά ο πυρόπληκτος Δήμος Ζαχάρως - Φιγαλείας, που υπέστη και τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές αλλά και σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και υλικές ζημίες, καθώς και ο Δήμος Ανδρίτσαινας - Κρεστένων δεν έχουν λάβει παρά ελάχιστα κονδύλια για την αποκατάστασή τους. Ειδικά δε ο Δήμος Ζαχάρως - Φιγαλείας, στον οποίο βρίσκονται, μεταξύ άλλων, τα μαρτυρικά χωριά Μάκιστος και Αρτέμιδα, και ο οποίος καταστράφηκε κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλο Δήμο της χώρας το 2007, δεν έχει λάβει ούτε ένα ευρώ για έργα αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και βασικών υποδομών από το Ταμείο Μολυβιάτη».
Τον Αύγουστο 2013, ήρθαν στο φως επιπλέον στοιχεία για την εκτροπή των κονδυλίων Μολυβιάτη, με ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ προς τον τότε Υπουργό Οικονομικών. Απαντώντας στη Βουλή, ο κ. Στουρνάρας έδωσε στοιχεία που έδειχναν ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2013, το ποσό των 120 εκατ. ευρώ του ειδικού «Λογαριασμού Αρωγής Πυρόπληκτων», που είχαν περάσει στην Τράπεζα της Ελλάδας μετά την εκκαθάριση του ΕΤΑΕΑ (118 εκατ. + τόκοι), απομειώθηκε σε 92.717.809 ευρώ. Δαπανήθηκαν δηλαδή 27,62 εκατ. ευρώ από αυτό το λογαριασμό μέσα στο πρώτο εξάμηνο 2013 αλλά από αυτά μόλις 2,9 εκατ. ευρώ αποτελούσαν χρηματοδοτήσεις της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (τα οποία είναι άγνωστο τι χρηματοδότησαν), ανάλογου ύψους κονδύλια δόθηκαν για χρηματοδοτήσεις άλλων Περιφερειών, όμως το μεγαλύτερο μέρος του ποσού (περί τα 15 εκατ. ευρώ) χρηματοδότησε άσχετα έργα των Υπουργείων Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, καθώς και Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων.

Παρέμβαση Εισαγγελέα

Η έναρξη έρευνας για τυχόν διασπάθιση των κονδυλίων του Ταμείου Μολυβιάτη από την  Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου οδήγησε σε ταυτόχρονη παρέμβαση του Εισαγγελέως Οικονομικού Εγκλήματος, ο οποίος τον Απρίλιο 2014 απαίτησε από την Περιφέρεια να διενεργήσει αυτοψίες προκειμένου να διαπιστώσει αν τα νέα υπό έγκριση έργα στην Ηλεία πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που έθεταν οι νόμοι του πρώην Ταμείου Μολυβιάτη, ειδικότερα δε αν αφορούν σε έργα άμεσα συνδεδεμένα με τις πυρκαγιές του 2007. Οι αυτοψίες οδήγησαν τις αρμόδιες υπηρεσίες σε πόρισμα που διαπίστωσε ότι οι προτάσεις έργων, κυρίως οδοποιία, αποτελούσαν εργασίες στοιχειώδους συντήρησης, μέσα στις πυρόπληκτες περιοχές μεν, που όμως ήταν αμφίβολο αν αντιμετώπιζαν προβλήματα οφειλόμενα άμεσα στις πυρκαγιές, ενώ υπήρχαν και κάποια λίγα έργα που «αποτελούσαν στοχευμένες παρεμβάσεις οι οποίες φαίνεται ότι ωφελούν μεμονωμένες ιδιοκτησίες».
Μετά την παρέμβαση του Εισαγγελέα η Περιφέρεια ανέστειλε τις εγκρίσεις έργων που είχε δώσει τον Απρίλιο του 2014 και εισήγαγε νέο σχεδιασμό απορρόφησης των κονδυλίων Μολυβιάτη στην Ηλεία, με τη μορφή του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος «Ολοκληρωμένη Παρέμβαση στις πυρόπληκτες περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας». Ακολούθως δόθηκε χρόνος και οδηγίες στους Δήμους, ώστε να ετοιμάσουν τις προτάσεις έργων με νέα κριτήρια. Το 2016, οι Δήμοι της Ηλείας κατέθεσαν στην Περιφέρεια 48 προτάσεις έργων. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2016, το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας ενέκρινε 36 από τα 48 προτεινόμενα έργα, με συνολικό προϋπολογισμό 14,28 εκατ. ευρώ.
Από τα 36 εγκεκριμένα έργα, τα 12 θα υλοποιηθούν στο δήμο της Ζαχάρως και τα 8 στο Δήμο Ανδρίτσαινας-Κρέστενων, αφορούν έργα οδοποιίας, ιδίως σε δυσπρόσιτες περιοχές, επομένως, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, αντιμετωπίζουν προβλήματα ευθέως οφειλόμενα στις πυρκαγιές και μάλιστα στους δύο Δήμους της νότιας Ηλείας που υπέστησαν στις μεγαλύτερες καταστροφές το 2007. Σε ό,τι αφορά όμως την εξίσου κατεστραμμένη από τις φωτιές κεντρική ορεινή Ηλεία, δηλαδή τα ορεινά χωριά του πρώην Δήμου Ωλένης,  Γούμερο, Μουζάκι, Καρυά, Κουτσοχέρα, Αγία Άννα, Πεύκη, Κλεινδιά, επειδή ο Δήμος του Πύργου δεν κατέθεσε καμία πρόταση έργου γι’ αυτά, και επομένως κανένα έργο δεν προβλέφθηκε και δεν εγκρίθηκε γι’ αυτά τα χωριά.  

Αγνοήθηκε η πυρόπληκτη περιοχή Ωλένης

Οι τοπικοί φορείς του Γουμέρου εξέφρασαν την αγανάκτησή τους για το γεγονός και εξέδωσαν ανακοίνωση, με την οποία διαπιστώνουν «παραλείψεις, λάθη, αυθαιρεσίες ή κακές αποφάσεις στην  εμπλεκόμενη Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και στο Δήμο Πύργου, δηλαδή στις εντεταλμένες αρχές που πρότειναν, αξιολόγησαν και ενέκριναν ποια έργα αποκατάστασης των πληγεισών περιοχών θα χρηματοδοτηθούν», θέτουν μάλιστα το ερώτημα περί των κριτηρίων αξιολόγησης με τους οποίους αγνοήθηκε  μια ολόκληρη ορεινή πυρόπληκτη περιοχή.  
Λόγω αυτής της κατάστασης οι τοπικοί φορείς ζήτησαν την παρέμβασή μας,  γνωστοποιώντας μας ότι αν δεν υπάρξει παρέμβαση για πρόβλεψη  και κατανομή των αναλογούντων κονδυλίων για έργα από το πρώην ταμείο Μολυβιάτη και στα ορεινά πυρόπληκτα χωριά του πρώην δήμου Ωλένης, σύμφωνα με την επιθυμία των δωρητών των χρημάτων, θα ασκήσουν ένδικα μέσα για τη δικαίωσή τους.
Για όλα τα παραπάνω, ζητάμε επαναξιολόγηση από τον Δήμο Πύργου και από την Περιφέρεια, με στόχο την ορθότερη, δικαιότερη και σύμφωνα με τον  αρχικό σκοπό της δωρεάς κατανομή των κονδυλίων στις πληγείσες  πυρόπληκτες και μόνο περιοχές του νομού Ηλείας.

Με τιμή
Ο βουλευτής Ν. Ηλείας ΣΥΡΙΖΑ
Μάκης Μπαλαούρας