Χειμερινό ηλιοστάσιο 22/12: Σήμερα η μικρότερη μέρα της χρονιάς - Το έθιμο του Χριστόξυλου

Στις 5.27 το πρωί της 22ας Δεκεμβρίου έχουμε το χειμερινό ηλιοστάσιο με αποτέλεσμα η διάρκεια της ημέρας στην Ελλάδα να είναι μόλις 9 ώρες, 31 λεπτά και 43 δευτερόλεπτα, κάτι που σημαίνει πως η διάρκεια της νύχτας θα ξεπερνά τις 14 ώρες.

Ουσιαστικά ξεκινάει ο χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο και στο νότιο ημισφαίριο της γης αρχίζει το καλοκαίρι.

Το έθιμο του Χριστόξυλου

Το έθιμο του Χριστόξυλου συναντάται κυρίως στα χωριά της Βόρειας Ελλάδας. Τις παραμονές των Χριστουγέννων ο πατέρας της οικογένειας ψάχνει στα δάση ή στα χωράφια να βρει ένα μεγάλο και γερό κούτσουρο από πεύκο ή ελιά, που θα μπει στο τζάκι και θα καίει όλο το δωδεκαήμερο των γιορτών.

Σ΄ άλλα μέρη της χώρας μας, το πιο διαλεχτό και μεγάλο κούτσουρο, είναι φυλαγμένο ως την παραμονή και το φέρνουν κοντά στο τζάκι, ενώ πριν στην φωτιά το ραίνουν με αμύγδαλα και καρύδια και ξηρούς καρπούς της χρονιάς.
Τα παιδιά του σπιτιού τρέχουν και μαζεύουν τα «καταχύσματα» αυτά, όπως μαζεύουν τα κουφέτα που ρίχνουν στους νεόνυμφους στην εκκλησία. Το κούτσουρο αυτό με το άναμμά του είναι πλέον το χριστόξυλο.

Σε κάποια μέρη, πίστευαν πως η στάχτη απ΄ το χριστόξυλο, ήταν καλή για τις καλλιέργειες και τη σοδειά, γι αυτό και φρόντιζαν να τη μαζέψουν και να τη ρίξουν στα χωράφια, αμέσως μετά τα Φώτα.

Επίσης το Χριστόξυλο συμβολίζει τη ζεστασιά στο θείο βρέφος, αλλά και το διώξιμο των κακών πνευμάτων, εντάσσεται στα έθιμα της χώρας μας, τα οποία συνδέονται με την ύπαιθρο.

Στην αρχαία Ελλάδα στόλιζαν κλαδιά

«Οι αρχαίοι Έλληνες στόλιζαν το ιερό δέντρο του Δία, την βελανιδιά κρεμώντας φρούτα και καρπούς. Στην Ελλάδα, το έθιμο του στολισμού του χριστουγεννιάτικου έλατου, έφερε ο Όθωνας στολίζοντας το πρώτο δέντρο στα ανάκτορα το 1833» ανέφερε πρόσφατα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Δασοπονίας Γιώργος Φωτιάδης. «Μαζί με την αστυφιλία», διευκρινίζει, «ξεχάστηκαν και όλες οι παραδόσεις που είχαν να κάνουν με τον στολισμό των σπιτιών την εορταστική περίοδο».

«Χρησιμοποιούσαν για το στόλισμα δέντρα και θάμνους από την περιοχή τους: στην Κερκίνη στόλιζαν κέδρους (αρκεύθους), στη Ρόδο κυπαρίσσια που έκοβαν με ειδική άδεια του δασαρχείου και στη Μυτιλήνη, ελιές. Σταδιακά βέβαια, όλα αυτά τα έθιμα εξαλείφθηκαν και αντικαταστάθηκαν τα χριστουγεννιάτικα στολισμένα δέντρα από τα έλατα που “ταίριαζαν” σε ένα διαμέρισμα, αντί για ένα πλατύφυλλο δέντρο» εξηγεί ο κ.Φωτιάδης. Όσο για το άναμμα της φωτιάς που συνδέονταν με τα έθιμα του χριστόξυλου, του “παντρέματος” ή των κλαδαριών, δηλώνει ότι όλα αυτά, πέρα του εξαγνισμού, σχετίζονταν και με τον ερχομό της άνοιξης ενώ όπως εκτιμούν και οι δύο καθηγητές, όλα αυτά τα έθιμα έχουν σχεδόν εξαλειφθεί.