Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία αρνητική είδηση για πολλούς λόγους, όπως οι ξηρασίες, οι πλημμύρες, η ζέστη, οι τυφώνες και άλλα πολλά. Εντούτοις, φαίνεται να επηρεάζει ακόμα και τα συμπτώματα των αλλεργιών, επιδεινώνοντάς τα.
Αν πάσχετε από αλλεργική ρινίτιδα και έχετε διαπιστώσει ότι τα συμπτώματά σας χειροτερεύουν τα τελευταία χρόνια, δεν είστε μόνοι.
Αλλεργική ρινίτιδα και κλιματική αλλαγή
Στις βιομηχανικές χώρες, οι διαγνώσεις αλλεργικής ρινίτιδας αυξάνονται κατά 2% έως 3% ετησίως, με αποτέλεσμα να κοστίζουν δισεκατομμύρια δολάρια σε υγειονομική περίθαλψη και χαμένη παραγωγικότητα. Η ανοιξιάτικη περίοδος γύρης, η οποία συνήθως αρχίζει στα τέλη Φεβρουαρίου ή στις αρχές Μαρτίου και τελειώνει στις αρχές του καλοκαιριού, φτάνει τώρα έως και 20 ημέρες σε αρκετές περιπτώσεις. Τώρα, μια νέα μελέτη στο περιοδικό The Laryngoscope διεξήγαγε έρευνα γύρω από τη σύνδεση αυτή και διαπίστωσε ότι όχι μόνο είναι ένα πραγματικό φαινόμενο, αλλά συμβαίνει τουλάχιστον από την αλλαγή της χιλιετίας, αναφέρει δημοσίευμα του TIME.
Οι συγγραφείς της παρούσας εργασίας προσπάθησαν να εξετάσουν όλες τις διαθέσιμες μελέτες που ασχολήθηκαν με τη σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των αλλεργιών. Πιο συγκεκριμένα, επικεντρώθηκαν σε μελέτες που δημοσιεύτηκαν από το 2000 έως το 2023 και οι οποίες διερευνούσαν τους ακριβείς κλιματολογικούς μηχανισμούς που θα προκαλούσαν την επιδείνωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας από την υπερθέρμανση του πλανήτη και οι οποίες επίσης μετρούσαν τον τρόπο με τον οποίο ένας θερμαινόμενος κόσμος επηρεάζει τη διάρκεια και τη σοβαρότητα της περιόδου της αλλεργικής ρινίτιδας. Μόνο 30 πληρούσαν συγκεκριμένα αυστηρά πρότυπα.
«Ήμασταν πολύ συγκεκριμένοι στα κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού», λέει η Alisha Pershad, τριτοετής φοιτήτρια Ιατρικής στη Σχολή Ιατρικής και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου George Washington και αντίστοιχη συγγραφέας της νέας μελέτης. «Ελαχιστοποιώντας τη μεταβλητότητα στις μελέτες που συμπεριλάβαμε, μπορέσαμε να βελτιώσουμε τη δύναμη των συμπερασμάτων μας». Αυτά τα συμπεράσματα αποκάλυψαν πολλά.
Τι αναφέρουν μελέτες επί του θέματος
Λίγο περισσότερες από τις μισές μελέτες που εξέτασαν η Pershad και οι συνάδελφοί της ανέφεραν μεγαλύτερες εποχές γύρης ή υψηλότερες συγκεντρώσεις γύρης -ή και τα δύο- που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Μία από αυτές προέβλεψε ότι οι εκπομπές γύρης στις ΗΠΑ θα αυξηθούν κατά 16% έως 40% μέχρι την αλλαγή του αιώνα και ότι η μέση διάρκεια της περιόδου γύρης θα αυξηθεί κατά 19 ημέρες πέραν της ήδη παρατηρούμενης αύξησης κατά 20 ημέρες. Πέντε από τις μελέτες διαπίστωσαν ότι αυτή η επιμήκυνση θα συνεχίσει να συμβαίνει στην αρχή της εποχής. Στην Ευρώπη, οι προβλέψεις έδειξαν μια πιθανή αύξηση της γύρης της Ambrosia-ή της γύρης του αγκαθωτού-που συνδέεται επίσης με την άνοδο της θερμοκρασίας.
Μεμονωμένες μελέτες εμβάθυναν τη σχέση μεταξύ κλίματος και αλλεργικής ρινίτιδας. Μια εργασία του 2021 από την Αυστραλία ανέφερε ότι η ημερήσια μέγιστη θερμοκρασία, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και ο δείκτης γύρης του γρασιδιού ήταν όλα υψηλότερα από το 2016 έως το 2020 από ό,τι ήταν από το 1994 έως το 1999, υποδεικνύοντας μια αιτιώδη σχέση που εκτείνεται ευθέως από το CO2 στη γύρη. Μια ευρωπαϊκή μελέτη από το 2017 μοντελοποίησε την προβλεπόμενη αύξηση των αλλεργιογόνων φυτών από το 2041 έως το 2060 και προέβλεψε ότι ο πληθυσμός των ατόμων με αλλεργία στην αμβροσία θα αυξηθεί από 33 εκατομμύρια σε 77 εκατομμύρια σε ολόκληρη την ήπειρο στο ίδιο χρονικό διάστημα.
Εν τω μεταξύ, μια μελέτη του 2025 από την Κίνα διαπίστωσε ότι οι επισκέψεις σε παιδιατρικά εξωτερικά ιατρεία για αλλεργική ρινίτιδα αυξάνονται, γεγονός που συνάδει με την αύξηση των μέγιστων συγκεντρώσεων γύρης. Όπως επισημαίνεται σε μια μελέτη του 2025 που δεν καλύπτεται στην παρούσα εργασία, τα παιδιά είναι «ιδιαίτερα ευάλωτα σε αυτά τα αερομεταφερόμενα σωματίδια λόγω του υψηλότερου αερισμού τους ανά μονάδα σωματικού βάρους, της συχνότερης αναπνοής από το στόμα και των υπαίθριων δραστηριοτήτων τους».
Οι εργασίες της έρευνας εξέτασαν επίσης τον μηχανισμό που συνδέει την κλιματική αλλαγή με την αύξηση της αλλεργικής ρινίτιδας. Ένα ζεύγος μελετών τόσο στη φύση όσο και στο εργαστήριο έδειξε ότι η μεγαλύτερη υγρασία και τα υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα -το οποίο είναι γνωστός παράγοντας ανάπτυξης και αναπαραγωγής των φυτών- αυξάνουν τη διασπορά της αλλεργιογόνου γύρης, ενώ η αύξηση των βροχοπτώσεων ξεπλένει αποτελεσματικά τον αέρα, μειώνοντας τα επίπεδα γύρης. Μια άλλη μελέτη επικεντρώθηκε ειδικά στο αλλεργιογόνο της μούχλας Aspergillus και διαπίστωσε ότι ευδοκιμεί υπό τις σημερινές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα σε σύγκριση με τα χαμηλότερα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ποιες κατηγορίες ανθρώπων επηρεάζονται περισσότερο
Δεν υποφέρουν όλοι εξίσου από τις τρέχουσες καταστάσεις. Όπως συμβαίνει με τόσα άλλα πράγματα, η φυλή, το εισόδημα, η ηλικία και ο τόπος διαμονής παίζουν ρόλο στη σοβαρότητα και την επιδημιολογία των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας, με συγκεκριμένες κατηγορίες ατόμων, όπως πχ τους ηλικιωμένους και τους πληθυσμούς με χαμηλότερο εισόδημα, να πλήττονται περισσότερο. Οι πόλεις, με χαμηλότερες συγκεντρώσεις δέντρων, ζιζανίων και ανθοφόρων φυτών, συνδέονται ωστόσο και με επιδείνωση των συμπτωμάτων αλλεργικής ρινίτιδας, λόγω των υψηλότερων θερμοκρασιών, αναφέρει το TIME.
«Οι κοινότητες που έχουν ιστορικά επηρεαστεί από περιβαλλοντικές ανισότητες, όπως η ερυθροδερμία, τείνουν να ζουν σε περιοχές που παρουσιάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας», λέει η Pershad. Η αλλεργιογόνος μούχλα κάνει επίσης δημογραφικές διακρίσεις. «[Η μούχλα] είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για τις κοινότητες με χαμηλότερο εισόδημα, οι οποίες μπορεί να μην έχουν τους πόρους για να αντιμετωπίσουν τη ζημιά από το νερό στο σπίτι τους τόσο γρήγορα όσο χρειάζεται για να αποφύγουν την ανάπτυξη μούχλας», προσθέτει η Pershad. «Η υπερθέρμανση του πλανήτη επιδεινώνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι τυφώνες και οι πλημμύρες, τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης μούχλας, ενός κοινού περιβαλλοντικού αλλεργιογόνου».
Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης παρακολουθούν αυτές τις αλλαγές. Μια μελέτη του 2022 από την Ιταλία διαπίστωσε ότι το 56% των πνευμονολόγων συμφωνεί ότι η εποχή της γύρης φαίνεται να ξεκινά νωρίτερα και να διαρκεί περισσότερο, το 45% έχει παρατηρήσει αύξηση στον πληθυσμό των ασθενών τους με αλλεργική ρινίτιδα και το 61% βλέπει αύξηση των περιπτώσεων ιδίως μεταξύ των παιδιών. Το 97% των γιατρών που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι ήθελαν να μάθουν περισσότερα σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη συχνότητα εμφάνισης αλλεργικής ρινίτιδας.
