Ένας πλούτος αναξιοποίητος ο πρωτογενής τομέας της Ηλείας

Ενδιαφέροντα τα στοιχεία που παρουσιάζει το ΕΒΕ Ηλείας στην έκδοσή του για το αναπτυξιακό προφίλ του νομού - Ο νομός μας διαθέτει . . . 1.060.970 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης!  Κρατά την 2η θέση σε παραγωγή τομάτας και πατάτας

Επιμέλεια Ελένη Παπαδοπούλου

Μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης έχει ο  πρωτογενής τομέας στην Ηλεία, που είναι στην ουσία μαζί με τον τουρισμό, ο στυλοβάτης της τοπικής οικονομίας, σε πολλές περιπτώσεις κρατά τα σκήπτρα σε όλη την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας  και γι' αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί κατεξοχήν αγροτικός νομός, χωρίς ωστόσο να έχει προσεχθεί και να στηριχθεί ο Ηλείος αγρότης όπως πρέπει.  Βεβαίως εμφανίζει, σε μεγάλο βαθμό, τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζει η γεωργία σε όλη τη χώρα, αν και ο νομός Ηλεία τουλάχιστον σε σχέση με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που παρουσίασε το Επιμελητήριο Ηλείας στην νέα του έκδοση για το «Αναπτυξιακό προφίλ της Ηλεία» , ο νομός μας έχει όλες τις δυνατότητες και μπορεί να αναδειχθεί σε σημαντικό κέντρο θερμοκηπιακών καλλιεργειών της χώρας, αν λάβουμε υπόψη τις θερμοκηπιακές φράουλες της Μανωλάδας, ενώ η παραγωγή ελαιολάδου, αλλά και η παραγωγή άλλων προϊόντων όπως η τομάτα και η πατάτα, καθιστούν την Ηλεία μεταξύ των πρώτων νομών σε υψηλότερη συμμετοχή στο γεωργικό εισόδημα.  Εξάλλου, η  τοπική γεωργική παραγωγή συνδέεται άμεσα και στηρίζει μεταποιητικές μονάδες επεξεργασίας και τυποποίησης αγροτικών προϊόντων, που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Ξεχωρίζουν τα εργοστάσια επεξεργασίας τομάτας (στα Σαβάλια και στη Γαστούνη) καθώς και οι μονάδες παραγωγής τουρσιών.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της ενδιαφέρουσας έρευνας που δημοσιεύει το Επιμελητήριο Ηλείας και που καθιστούν εκ του αποτελέσματος αναγκαία την στήριξη του πρωτογενούς τομέα,  στον νομό μας κυριαρχούν οι αροτραίες καλλιέργειες (αραβόσιτος, βαμβάκι, μηδική, σίτος, κριθάρι, πατάτα), οι δενδρώδεις καλλιέργειες (ελιές, εσπεριδοειδή), η αμπελοκαλλιέργεια (κυρίως σταφίδα ), ενώ πολύ σημαντική είναι και η καλλιέργεια κηπευτικών, υπαίθριων και υπό κάλυψη και της βιομηχανικής τομάτας.  Συνολικά η Ηλεία διαθέτει 1.060.970 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης

Η πεδιάδα της Ηλείας είναι η μεγαλύτερη της ΝΔ Ελλάδας

Στο νομό Ηλείας παράγεται το 3% της συνολικής γεωργικής παραγωγής της χώρας(η 7η υψηλότερη συμμετοχή), η έκταση της γεωργικής γης φτάνει στα 1.264.460 στρέμματα(52,6% του Νομού), οι αρδευόμενες εκτάσεις καλύπτουν στο 45,4% και οι καλλιεργούμενες εκτάσεις της το 48,3% της Περιφέρειας. Η πεδιάδα της Ηλείας είναι η μεγαλύτερη της ΝΔ Ελλάδας με τις εύφορες πεδιάδες Αμαλιάδας, Λεχαινών, Μανωλάδας και Ολυμπίας!
Είναι η 2η σε παραγωγή τομάτας με 12% της παραγωγής της χώρας, η 2η πατάτας με 10%, η 6η εσπεριδοειδών με 6%, η 7η ελαιολάδου με 4,3% της συνολικής παραγωγής, με απασχολούμενους 48.704 περίπου.
Διαθέτει τις μεγαλύτερες εκτάσεις από κάθε άλλο Νομό σε θερμοκήπια, η μισή έκταση του Νομού είναι καλλιεργήσιμη στην οποία καλλιεργούνται δημητριακά, αραβόσιτος, ρύζι, σιτάρι, όσπρια, βαμβάκι, λαχανικά, κηπευτικά, τομάτες, εσπεριδοειδή, αμπέλια(σταφίδα, σταφύλια), ελιές, φράουλες, καρπούζια, πατάτες, ζωοτροφές. Μικρές εκτάσεις καταγράφονται σε καλλιέργειες όπως: οι δενδρώδεις, οι καρποί με κέλυφος, οι ελαιούχοι σπόροι, τα οσπριοειδή, τα φυτώρια και οι χώροι εκτροφής σαλιγκαριών.
Υπάρχουν και αξιόλογες βιολογικές καλλιέργειες σε σπαράγγια, ελαιόλαδο, πατάτες και κρασί. Οι ενταγμένοι παραγωγοί στο πρόγραμμα της Βιολογικής Γεωργίας είναι 94 με πολυετείς καλλιέργειες (μόνιμες φυτείες) που καταλαμβάνουν περίπου 3.882 στρ. και ετήσιες βιολογικές καλλιέργειες περίπου στα 295στρ.
Παράλληλα, στην  Ηλεία υπάρχουν 150 Συσκευαστήρια νωπών αγροτικών προϊόντων και 14 Συσκευαστήρια μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων.

Καλλιέργειες ανά δήμο της Ηλείας- Η ελιά κρατάει την πρωτιά

Στην Ηλεία η υφιστάμενη κατάσταση- σύμφωνα με την εν λόγω έκδοση του ΕΒΕ Ηλείας-  ανά Δήμο, διαμορφώνεται ως εξής ( από πρόσφατα συγκεντρωτικά στοιχεία των οικείων Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών):

Στο Δήμο Ανδραβίδας Κυλλήνης οι καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι: τα κηπευτικά (37.621,5 στρ.), η ελιά (32.390,2 στρ.), τα λοιπά σιτηρά (29.886,4 στρ.),    ο αραβόσιτος (25.391,6 στρ.), τα κηπευτικά υπό κάλυψη (9.704,7 στρ.) και οι ζωοτροφές (7.228 στρ.). Ακολουθούν σε μικρότερες αλλά σημαντικές εκτάσεις οι καλλιέργειες: των εσπεριδοειδών (2.728,1 στρ.) και του αμπελιού (1.345,6 στρ.).
Στο Δήμο Ανδρίτσαινας - Κρεστένων οι καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι: η ελιά (69.983,7 στρ.), τα λοιπά σιτηρά (14.042,5 στρ.), ο αραβόσιτος (7.507,8 στρ.) και οι ζωοτροφές (6.139,1 στρ.). Ακολουθούν σε μικρότερες αλλά σημαντικές εκτάσεις οι καλλιέργειες: τα εσπεριδοειδή (3.146,9 στρ.), το αμπέλι (2.141,6 στρ.), το βαμβάκι (1.956,5 στρ.), η σταφίδα (1.678,6 στρ.) και τα κηπευτικά (1.303,3 στρ.).
Στο Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας οι καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι: η ελιά (56.005,7 στρ.), τα λοιπά σιτηρά
(42.001,9 στρ.), οι ζωοτροφές (10.578 στρ.) και ο αραβόσιτος (5.725,7 στρ.). Ακολουθούν σε μικρότερες αλλά σημαντικές εκτάσεις εσπεριδοειδών (1.610,5 στρ.)
Στο Δήμο Ζαχάρως οι καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι: η ελιά (59.620,7 στρ.) και τα λοιπά
οι καλλιέργειες: του αμπελιού (2.758,7 στρ.), των και της σταφίδας (1.541,8 στρ.). σιτηρά (5.165,2 στρ.). Ακολουθούν σε μικρότερες αλλά σημαντικές εκτάσεις οι καλλιέργειες: των ζωοτροφών (1.873,4 στρ.) και του αμπελιού (741,9 στρ.).
Στο Δήμο Ήλιδας οι καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι: η ελιά (62.426,9 στρ.), οι ζωοτροφές (26.676,2 στρ.), τα λοιπά σιτηρά (20.999,2 στρ.), τα κηπευτικά (20.732,9 στρ.), ο αραβόσιτος (12.902,4 στρ.) και η σταφίδα (7.634,7 στρ.). Ακολουθούν σε μικρότερες αλλά σημαντικές εκτάσεις οι καλλιέργειες: του αμπελιού (3.967,3 στρ.) και των εσπεριδοειδών (1.417,1 στρ.).
Στο Δήμο Πηνειού οι καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι: ο αραβόσιτος (18.160,6 στρ.), τα κηπευτικά (17.137,8 στρ.), η ελιά (14.663,7 στρ.), τα εσπεριδοειδή (7.365,9 στρ.), και τα λοιπά σιτηρά (6.259,4 στρ.). Ακολουθούν σε μικρότερες αλλά σημαντικές εκτάσεις οι καλλιέργειες των ζωοτροφών.
Στο Δήμο Πύργου οι καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι: η ελιά (99.807,3 στρ.), τα λοιπά σιτηρά (19.499 στρ.), η σταφίδα (16.188,1 στρ.), ο αραβόσιτος (11.726,4 στρ.), οι ζωοτροφές (8.789,8 στρ.) και τα εσπεριδοειδή (7.621 στρ.). Ακολουθούν σε μικρότερες αλλά σημαντικές εκτάσεις οι καλλιέργειες: του αμπελιού (6.226,8 στρ.), των κηπευτικών (5.319,5 στρ.) και του βαμβακιού (5.313,2 στρ.).
(3.683,1 στρ.) και των κηπευτικών υπό κάλυψη (2.158,6 στρ.).

Δεν υπάρχει ούτε ένα στρέμμα γης που να μην καλλιεργείται

Από τα παραπάνω ενδιαφέροντα στοιχεία, συνάγουμε το συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει στην Ηλεία ούτε ένα στρέμμα γης που να μην καλλιεργείται ανά δήμο, με βασικό παραγόμενο προϊόν το ελαιόλαδο που τα τελευταία χρόνια ωστόσο, μετά τις φωτιές του 2007 όπου κάηκαν εκατομμύρια ελαιοδέντρα, η Ηλεία δέχθηκε ένα τεράστιο πλήγμα στην παραγωγή του ελαιολάδου. Όσο κι αν αντικαταστάθηκαν και φυτεύτηκαν πολλές χιλιάδες ελαιόδεντρα, πλήρης αποκατάσταση της υπάρχουσας κατάστασης προ του 2007 δεν υπήρξε. Σε αυτό να προσθέσουμε την ακαρπία των τελευταίων 3 τουλάχιστον χρόνων καθώς και την όλο και μεγαλύτερη προσβολή των ελαιόδεντρων από τον δάκο, αφού η δακοκτονία που γίνεται δεν καλύπτει αφενός όλο το νομό και αφετέρου έχει πάμπολλα προβλήματα και δεν είναι αποτελεσματική.  Επίσης φέτος εκατοντάδες στρέμματα κηπευτικών και μεγάλο μέρος των εσπεριδοειδών, υπέστησαν τεράστιες καταστροφές από το χαλάζι και τον παγετό και κανείς δεν γνωρίζει αν οι αγρότες θα αποζημιωθούν. Το γεγονός αυτό, όπως και υπερφορολόγηση των αγροτών που βλέπουν να μειώνεται δραματικά το εισόδημά τους, αποθαρρύνει και τους νεότερους να ασχοληθούν με την γεωργία, παρά τις τεράστιες δυνατότητες που έχει η Ηλεία και κυρίως την εύφορη γη.