Αφιέρωμα, 10 χρόνια από το θάνατο του καπετάν Γιάννη Λάτση

και της Αφροδίτης Ευθυμίου. Ο πατέρας του ήταν ψαράς, μικροκαλλιεργητής και βαρκάρης. Προερχόμενος από μια φτωχή και ιδιαίτερα μεγάλη οικογένεια, η ανάγκη να βρει τον δρόμο του και να δραπετεύσει από την οικονομική ανέχεια τον ανάγκασε να δουλέψει σκληρά από μικρή ηλικία.



Στην αρχή κατάφερε να μάθει πρώτα την ιταλική γλώσσα εκμεταλλευόμενος τις συναναστροφές που είχε με Ιταλούς καρμπονάρους στο λιμάνι της πατρίδας του.



Αλλά δεν θα σταματήσει εδώ, κατά τη διάρκεια της ζωής του κατάφερε να μάθει πολλές ξένες γλώσσες για να μπορεί να διευκολύνει και τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες. Επιπλέον για να πάρει όσον το δυνατόν περισσότερα εφόδια φοίτησε στην Σχολή Πλοιάρχων του Eμπορικού Nαυτικού του Πύργου.



Λάτρης της θάλασσας μπαρκάρει σ’ ένα μικρό φορτηγό του Λουκά Nομικού που πηγαινοέρχεται στην Iταλία φτάνοντας μέχρι το βαθμό του υποπλοιάρχου ενώ κάνει εμπόριο σταφίδας, η οποία εκείνη την εποχή ήταν περιζήτητη. Η φιλία του Λάτση με το γιο του Νομικού εξασφάλισε στον καπετάν Γιάννη το πρώτο του εμπορικό πλοίο με πίστωση, κάνοντας τα μεγάλα του όνειρα πραγματικότητα.
 
Λίγο πριν από τον πόλεμο το 1938 παντρεύεται την 16χρονη συμπατριώτισσά του Eριέττα Tσουκαλά, η οποία ήταν κόρη μικρέμπορου και με την οποία απέκτησε τα τρία του παιδιά, Σπύρο, Mαριάννα και Mαργαρίτα.


 
Στη διάρκεια του Eλληνοϊταλικού Πολέμου υπηρέτησε στο Πολεμικό Nαυτικό. Πολλοί τον κατηγόρησαν ότι εκείνη την περίοδο συνεργάστηκε με τις ιταλικές αρχές κατοχής και ενεπλάκη και στην μαύρη αγορά, κάτι όμως που δεν αποδείχθηκε ποτέ καθώς αθωώθηκε στη δίκη που διεξήχθη μετά τον πόλεμο βάσει του Νόμου περί Δωσιλόγων.
 
Το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Γιάννη Λάτση ήταν ευδιάκριτο από την αρχή. Οι δραστηριότητές του ξεκίνησαν με τη μεταφορά τουριστών και προσκυνητών από την περιοχή της Λιβύης προς τη Μέκκα, ενώ το εμπόριο μέσα από τα πλοία του μαζί με την εμπορία των πετρελαιοειδών τον απογείωσαν.



Οι ισχυροί δεσμοί που ανέπτυξε με τον αραβικό κόσμο το 1970 και οι προσωπικές επαφές του με τους εκεί επιχειρηματίες έπαιξαν και αυτές το δικό τους ρόλο για να εδραιώσει την αυτοκρατορία του. Η ανάπτυξη έργων υποδομής στις εκεί περιοχές και η  κατασκευή ενός εξαγωγικού διυλιστηρίου στο Ραμπίχ έκαναν τη διαφορά.
 
Το 1970 εξάλλου ο Λάτσης ιδρύει την ΠΕΤΡΟΛΑ ΕΛΛΑΣ, που αποτελεί το πρώτο εξαγωγικό διυλιστήριο στην Ελλάδα, ενώ το 1980, επενδύει στον χρηματοπιστωτικό τομέα αγοράζοντας την Banque de Dépôts από την οικογένεια Ωνάση στην Γενεύη της Ελβετίας, κάνοντας και το πρώτο του βήμα σε αυτό τον κλάδο.

Η σκληρή δουλειά όμως και η αποφασιστικότητα του ήταν άλλο ένα βασικό του γνώρισμα. Το 1976, στις ταραχές που λάμβαναν χώρα στο Λίβανο, ο Λάτσης αποτελώντας ίσως τον μοναδικό εφοπλιστή που διακινδύνευε τα τάνκερ του, μετέφερε προσωπικά το ακατέργαστο πετρέλαιο από εκείνες τις περιοχές.


 
Ανάμεσα στις επιλογές του που προκαλούσαν μπορεί να συμπεριληφθεί και εκείνη για τη σύμβαση των διυλιστηρίων κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας. O ίδιος απάντησε στους επικριτές του λέγοντας ότι πάνω απ’ όλα είναι επιχειρηματίας: «Oι επιχειρήσεις δεν πολιτεύονται. Eγώ είχα σύμβαση με την ελληνική κυβέρνηση. Δεν ξέρω χούντα και ξεχούντα. Δεν μ’ ενδιαφέρει πώς έγινε η κυβέρνηση αυτή».
 
Και ενώ ως επιχειρηματίας ο Γιάννης Λάτσης πρωτοστατούσε και έκανε αισθητή την παρουσία του, εξίσου σημαντικό ήταν και το φιλανθρωπικό του έργο κατά τη διάρκεια της ζωής αλλά και μέχρι τις μέρες μας.
 
Η πρόνοια για τα παιδιά, το δικαίωμα στην εκπαίδευση, η πρόσβαση και η παροχή υψηλών υπηρεσιών υγείας προς όλους, το δικαίωμα στην εργασία και τη συνταξιοδότηση, η καταπολέμηση της φτώχειας, η προβολή και ανάδειξη της Ελλάδος και του Πολιτισμού της υπήρξαν βασικοί τομείς στους οποίους έβαλε τη δική του προσωπική σφραγίδα.
 
Το 1968 το Ίδρυμα Υποτροφιών Ηλείων - Ιωάννη Σ. Λάτση που συστάθηκε αποτελεί την αρχική του ανθρωπιστική πρωτοβουλία έχοντας χρηματοδοτήσει τις σπουδές χιλιάδων φοιτητών. Το 1975, ίδρυσε το Fondation Latsis Internationale, ένα κοινωφελές μη-κερδοσκοπικό Ίδρυμα με έδρα τη Γενεύη, που απονέμει κάθε χρόνο χρηματικά βραβεία σε επιστήμονες και ερευνητικές ομάδες που ξεχώρισαν σε επιλεγμένα επιστημονικά πεδία.
Το Ίδρυμα Αποκαταστάσεως Ομογενών Εξ Αλβανίας και το Ίδρυμα Επιμελείας του Παιδιού αποτελούν και εκείνα με τη σειρά τους σημαντικούς σταθμούς στο φιλανθρωπικό του έργο.