Γιάννης Λάτσης: Ο άνθρωπος - σύμβολο στο λιμάνι του (photos)

Του Γιάννη Σπυρούνη

Στο χώρο που γεννήθηκε, έκανε τα πρώτα του επιχειρηματικά βήματα και που ποτέ δεν ξέχασε, επέστρεψε ο Γιάννης Λάτσης. Το λιμάνι του Κατακόλου, φέρει από χθες, - ημέρα που γεννήθηκε πριν 108 χρόνια - το όνομά του. Δεκαπέντε χρόνια αφότου “έφυγε” από τη ζωή, παρουσία σύσσωμης της οικογένειάς του - ίσως για πρώτη φορά - ο τόπος που γεννήθηκε, τον τίμησε ίσως με τον πιο ιδανικό τρόπο… Και η συγκίνηση ήταν διάχυτη, όπως και η απλότητα με την οποία η εφοπλιστική οικογένεια Λάτση, αντιμετώπισε την κίνηση αυτή του δήμου Πύργου και του δημοτικού λιμενικού ταμείου. Θα λέγαμε πως η Μαριάννα, ο Σπύρος και η Μαργαρίτα Λάτση, όπως και τα παιδιά Εριέττα Κούρκουλου και Πάρις Κασιδόκωστας βρέθηκαν για πρώτη φορά ανάμεσα στον κόσμο του Πύργου και του Κατακόλου που τους αγκάλιασε με θέρμη, όπως άλλωστε και την σύζυγό του αείμνηστου Κάπτεν Γιάννη, Εριέττα Τσουκαλά - Λάτση που πάντα διατηρεί τους δεσμούς με τον τόπο της και την οικογένειά της…

Η τελετή αγιασμού για την ονοματοδοσία του Λιμένα έγινε στο τμήμα του δρόμου ανάμεσα στο Λιμεναρχείο και το Λιμενικό Ταμείο όπου έχει τοποθετηθεί η μεγάλη πινακίδα με το όνομα του Γιάννη Λάτση, στη φυσική είσοδο της χερσαίας ζώνης. Χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ηλείας κ.κ. Γερμανού και παρουσία της οικογένειας και των τοπικών φορέων πραγματοποιήθηκε η σεμνή τελετή. Αναφερόμενος στον ευεργέτη της πόλης του Πύργου και του Κατακόλου, ο Μητροπολίτης Ηλείας τόνισε πως «… η αρετή της ευεργεσίας, είναι ελληνική, επηρεασμένη από τη Χριστιανική διδασκαλεία του Θεού πατέρα της αγάπης. Θεωρούμε όλους τους συνανθρώπους μας αδελφούς και έχουμε την υποχρέωση να τους αγαπάμε και να τους βοηθάμε. Οι ευεργεσίες των ευεργετών δεν γίνονται από ελεημοσύνη. Οι μεγάλοι μας ευεργέτες αναγνωρίζουν ότι μαζί με τις δικές τους τις προσπάθειες βοηθηθήκαν και από τους συνανθρώπους τους από την κοινωνία. Αναγνωρίζοντας αυτό, εκείνα που συγκεντρώνουν τα χρησιμοποιούν για τον εαυτό τους, τις επιχειρήσεις τους και τα υπόλοιπα τα προσφέρουν στο λαό. Επομένως να μην λέμε ότι διακονεύουμε. Ποτέ δεν διακόνευσε, η τοπική μας κοινωνία στο Γιάννη Λάτση, αλλά ότι προσέφερε ο ίδιος το έκανε με όλη του την καρδιά. Εριέττα σας ευχαριστούμε πάρα πολύ και εσένα και τα παιδιά σας. Το λιμάνι Ιωάννης Σπύρου Λάτσης να έχει πάντα την τιμή και να φέρνει πάντα υλικά αγαθά στην κοινωνία μας».

Ακολούθως ακριβώς στο σημείο της μεγάλης πινακίδας - εισόδου του λιμένα, τα μέλη της οικογένειας Λάτση και οι φορείς έκοψαν την κορδέλα. Συγκεκριμένα η Εριέττα Τσουκαλά - Λάτση κρατώντας το ψαλίδι μαζί με τον τέως υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας Παναγιώτη Κουρουμπλή, το δήμαρχο Πύργου Γαβρίλη Λιατσή και τον πρόεδρο του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Λεωνίδα Βαρουξή έκοψαν την κορδέλα των εγκαινίων.

Η συνέχεια δόθηκε μπροστά από το σημείο που έχει αγκυροβολήσει το πρώτο πλοίο του Καπετάν Γιάννη Λάτση, τη “Νεράιδα”. Ήταν πραγματικά συγκινητικές οι στιγμές με τον κ. Κουρουμπλή, τον κ. Βαρουξή και τον κ. Λατσή να αναφέρονται με ιδιαίτερα θερμό λόγο στον αείμνηστο καπετάν Γιάννη… Τόσο η ομιλία του κ. Κουρουμπλή, όσο κυρίως αυτή του κ. Λιατσή, βασισμένες στο συναίσθημα συγκίνησαν τα μέλη της οικογένειας κάτι που εκφράστηκε δημόσια από τη Μαριάννα Λάτση. «Ο Γιάννης Λάτσης πήρε μία νταμιτζάνα κρασί, ένα καρβέλι ψωμί και λίγη σταφίδα και έκανε ένα δύσκολο ταξίδι από το Κατάκολο στην Αθήνα και τα πήγε στον πρέσβη της Αγγλίας που είχε γνωρίσει στο Κατάκολο. Δεν τον άφηναν να τον δει αλλά αυτός που δεν γύριζε πλάτη στα προβλήματα τα κατάφερε, του τα έδωσε και τον έκανε φίλο του. από τότε και πάντα ταξίδευε με την δύναμη της σκέψης του λύνοντας γρίφους, με την τόλμη και την διορατικότητα του. έκανε οικονομικά θαύματα. Από νωρίς έζησε σε μεγάλους ανθρώπους φίλους του και γι αυτό είμαι θαυμαστής της δόξας του… κάθισα πολλές φορές στο μικρό μπαλκόνι τους σπιτιού του στο Κατάκολο και προσπάθησα να δω πόσο μακριά μπορεί να δει κανείς από εκεί… ο καπετάν Γιάννης έβλεπε την απεραντοσύνη του μέλλοντος που ήθελε να κατακτήσει. Τα τρία του παιδιά κουβαλάνε το φορτίο της δικής του ζωής και με την παρουσία τους σήμερα εδώ ζουν σίγουρα τις δυσκολίες του ταξιδιού του πατέρα τους. Η κοινωνία μας που ήξερε να συγχωρεί τα ελαττώματα της, τώρα καμαρώνει γι αυτόν. Σήμερα τιμώ τον μεγάλο άνθρωπο της πόλης μας τον ισότιμο συνομιλητή των ισχυρών… Ευπατρίδης, Πυργολάτρης, ανεξίκακος, μα πάνω από όλα Έλληνας. Έλεγε «αυτή είναι η πατρίδα μας, αυτή είναι η μάνα μας, εμείς όσο άσχημη κι αν είναι πρέπει να την αγαπάμε, γιατί είναι η μάνα μας». Κρατούσε στην καρδιά του το Κατάκολο σαν φυλαχτό και ποτέ δεν απαρνήθηκε την καταγωγή του. Λάτρευε τους συγχωριανούς του το έδειχνε συχνά» είπε μεταξύ άλλων ο κ. Λιατσής.
Αμέσως μετά ο δήμαρχος Πύργου παρέδωσε στην κόρη του Γιάννη Λάτση και προέδρου του Ιδρύματος Λάτση, Μαριάννα, το χρυσό κλειδί της πόλης. Με τη σειρά της το παρέδωσε στη μητέρα της Εριέττα. Ο κ. Λιατσής πρόσφερε ακόμα από ένα αναμνηστικό δώρο στην Εριέττα, το Σπύρο και τη Μαργαρίτα Λάτση, ως ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης.

“Όταν ετοιμάσουμε δύο λόγια για να πούμε, δεν μπορούμε να φανταστούμε τη συναισθηματική φόρτιση την ώρα που θα τα πούμε. Σήμερα είναι μια πολύ σπουδαία ημέρα για την οικογένειά μας… 108 χρόνια μετά την γέννηση του πατέρα μας Γιάννη Λάτση και 15 χρόνια μετά το θάνατό του, η γενέτειρά του και η Ελληνική Πολιτεία τον τιμούν δίνοντας το όνομά του στο φιλόξενο λιμάνι του Κατακόλου. Ποιος θα φανταζόταν άραγε ότι εκείνο το 10χρονο παιδί της πολυμελούς και πάμφτωχης οικογένειας του Σπύρου Λάτση και της Αφροδίτης Ευθυμίου, που όργωνε το 1920 τον τόπο που πατάμε σήμερα, ως μαθητής πουλώντας αγκινάρες στα διαλείμματα, ως αχθοφόρος, ως ξεναγός ή ως και μικρός για τα θελήματα, είναι ο ίδιος άνθρωπος που γίνεται σήμερα η ύψιστη αυτή τιμή. Παιχνίδια της ζωής, ή μήπως η προσωποποίηση της αξιοσύνης, της εργατικότητας, της φιλοδοξίας και του πάθους για δημιουργία; Μάλλον όλα μαζί. Η ζωή του πατέρα μας υπήρξε μυθιστορηματική γεμάτη εκπλήξεις και ανατροπές, θριάμβους και ήττες, γεμάτη από μεγάλα θέλω, μεγάλες μάχες και μεγάλες κατακτήσεις. Η σημαντικότερη ωστόσο κατάκτησή του που υπήρξε και η μακροβιότερη στη ζωή του δεν είναι άλλη απο τη μητέρα μας, την Εριέττα Λάτση, που έχουμε σήμερα την ευλογία του Θεού να είναι μαζί μας σε αυτή την τόσο σημαντική στιγμή και υπήρξε ο άνθρωπος που τον συνόδεψε για περισσότερα από 60 χρόνια σε αυτή την μοναδική πορεία δημιουργίας και προόδου. Ο πατέρας μας αγαπούσε την Ελλάδα και τον τόπο του όσο λίγοι. Αγαπούσε τους ανθρώπους της ιδιαίτερης πατρίδας τους με τα καλά τους και τα ελαττώματά τους. Αγαπούσε την ταπεινή καταγωγή του, τον ανθρώπινο μόχθο. Αγαπούσε την Ελληνίδα μάνα και τα ελληνόπουλα. Αγαπούσε τη θάλασσα και τους ανθρώπους της. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του έτσι απλά και χωρίς δεύτερη σκέψη ήταν παρών για όσους είχαν ανάγκη. Είτε ήταν η πατρίδα είτε ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Η φιλανθρωπία του δεν υπάκουε στους σημερινούς κανόνες, δεν μπορούσε να γίνει αντικείμενο εκπαίδευσης, δεν είχε σωστές και λάθος πρακτικές, ήταν αυθεντική, πηγαία, ανυστερόβουλη και ταπεινή, ευεργετική και καλοδεχούμενη. Η σημερινή ονοματοδοσία του λιμανιού σε Λιμάνι Κατακόλου Γιάννης Λάτση, είναι μια ενέργεια με πολλούς και σύνθετους συμβολισμούς. Καταρχάς είναι μια πράξη πολιτική γιατί για να ολοκληρωθεί έπρεπε να προταθεί, να ψηφιστεί και υπογραφεί από τα αρμόδια όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την Ελληνικής Κυβέρνησης. Δεν θα φτάναμε στη σημερινή ημέρα αν η ονοματοδοσία αυτή δεν απηχούσε τα πραγματικά συναισθήματα, την εκτίμηση και την αναγνώριση της μεγάλης πλειοψηφίας των συμπατριωτών του Γιάννη Λάτση στην Ηλεία και την υπόλοιπη Ελλάδα” είπε μεταξύ άλλων η κα Λάτση. Δήλωσε πως έμεινε άφωνη με την ομιλία του κ. Κουρουμπλη και το δήμαρχο κ. Λιατσή που την έκανε να κλάψει, όπως και στον πρόεδρο του ΔΛΤ κ. Βαρουξή. Μίλησε ακόμα και για τη γιορτή της ύψωσης του τίμιου σταυρού, ημέρα γέννησης του Γιάννη Λάτση.

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η αναφορά της κυρίας Λάτση στην πρόσφατη ηρωική πράξη οδηγού ταξί να σώσει στο λιμάνι από πνιγμό μια ανάπηρη Κινέζα τουρίστρια.
“Το μικρό Κατάκολο στέλνει σήμερα ένα όμορφο και πανελλαδικό μήνυμα αδελφοσύνης, ενότητας και σεβασμού της ιστορικής μνήμης. Στέλνει ένα μήνυμα ότι είναι ολοζώντανα τα αισθήματα αγάπης και αλληλεγγύης στον συνάνθρωπό μας στα δύσκολα. Σαν αυτά τα συναισθήματα που ώθησαν προ ημερών το συμπατριώτη μας, γραμματέα του συλλόγου Ταξί Νίκο Θεοδωρακόπουλο, να βουτήξει και να σώσει από πνιγμό την ανάπηρη γυναίκα τουρίστρια. Μπράβο Νίκο όπου και να είσαι” είπε χαρακτηριστικά…

Έκλεισε αναφερόμενη στο πλωτό μουσείο “Νεράιδα” το οποίο μαζί με τους φορείς επισκέφθηκε στη συνέχεια…

Παρόντες μεταξύ άλλων ήταν ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Γαβρόγλου, ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος, ο Περιφερειάρχης Δυτ. Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας, ο αντιπεριφερειάρχης Ηλείας Γιώργος Γεωργιόπουλος, οι δήμαρχοι Ήλιδας Χρήστος Χριστοδουλόπουλος και Αρχ. Ολυμπίας Θύμιος Κοτζάς, εκπρόσωποι των τοπικών φορέων, των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας.

Φωτογραφίες: Γιάννης Σπυρούνης/ilialive.gr/Eurokinissi