Εορτασμός της Παναγίας στο αρχαιότερο βυζαντινό μνημείο της Ηλείας

Με κάθε μεγαλοπρέπεια και ευλάβεια εορτάστηκε σήμερα 15η Αυγούστου, η Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου στη Νέα Φιγαλεία και συγκεκριμένα στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Βόγαλης το οποίο θεωρείται ως το αρχαιότερο βυζαντινό μνημείο της Ηλείας με έτος κατασκευής το 957μχ.

Πρόκειται φυσικά για το Μοναστήρι της Παναγίας στη Νέα Φιγαλεία στο οποίο σήμερα παραβρέθηκαν εκατοντάδες πιστοί από ολόκληρη την Πελοπόννησο για να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία αλλά και να θαυμάσουν το έργο αναστύλωσης που ολοκληρώθηκε το 2016 με το Ναό να προκαλεί δέος στους επισκέπτες του.

Την Δευτέρα εσπέρας τελέσθηκε εσπερινός μετά αρτοκλασίας παρουσία και πάλι πλήθος κόσμου και επισκεπτών. Το Μοναστήρι της Ζούρτσας, Παναγία Βόγαλης έχει τεράστια ιστορία για την Πελοπόννησο.

Περίπου ένα χιλιόμετρο ανατολικά της Νέας Φιγάλειας ή Ζούρτσας, στην περιοχή του δεύτερου νεκροταφείου του οικισμού, βρίσκεται ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που είναι γνωστός και ως «Μοναστήρι».

Χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 10ου αιώνα και πιθανότατα ήταν το καθολικό μονής.

Πράγματι, σε ένα χρυσόβουλλο του Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου, του 1323, με το οποίο η περιοχή της Ζούρτσας παραχωρήθηκε στη Μονή Βροντοχίου του Μυστρά, αναφέρεται το μετόχι της μονής της Παναγίας της Βόγαλης, ενώ στην ενετική καταγραφή του 1700 γίνεται λόγος για τη μονή της Παναγίας Λιγόβαης.

Η Μονή συνδέθηκε στενά με την ιστορία της Ζούρτσας και σύμφωνα με την παράδοση, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας φιλοξένησε κρυφό σχολειό, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1825 πυρπολήθηκε από τον στρατό του Ιμπραήμ πασά.

Λειτούργησε ως ανδρική μέχρι το 1834, οπότε καταργήθηκε με διάταγμα του Όθωνα. Θεωρείται ώς το αρχαιότερο Βυζαντινό Μνημείο του Νομού Ηλείας.