Ηλεία: Προσοχή !!! Στα Μακρίσια σφάζουν . . . τα χοιρινά (photos & video)

Άλλωστε πως μπορείς να αρνηθείς στους φιλόξενους κατοίκους του μεγάλου αυτού χωριού δίπλα στην Κρέστενα, όταν σου προσφέρουν ένα μεζέ και ένα ποτήρι κρασί. Αυτό δεν αλλάζει στο πέρασμα των χρόνων ακόμα και με την έλευση της κρίσης.

Η φιλοξενία των Μακρισαίων… αποτελεί σταθερή αξία, που συνοδεύει το έθιμο. Η χοιροσφαγή λοιπόν παραμένει ζωντανή και φέτος με τους κατοίκους να βρίσκουν τον τρόπο τους. Φέτος είχαν δεν είχαν ευρώ στην τσέπη… αγόρασαν χοιρινά, ακόμα και βερεσέ, ακόμα και με ανταλλαγή προϊόντων. Η χοιροσφαγή στα χρόνια της κρίσης μένει ζωντανή…

Μια μέρα πριν
Η Πέμπτη δεν είναι η καθεαυτή ημέρα της χοιροσφαγής. Όμως οι μεγάλες οικογένειες που θα σφάξουν τρία και τέσσερα και πέντε χοιρινά, θέλουν το χρόνο τους μέχρι να τα ετοιμάσουν για την ερχόμενη Δευτέρα και κυρίως την Τρίτη για το λιώσιμο, όπως επιτάσσει το έθιμο, προκειμένου το κρέας να προετοιμαστεί για τις λαϊνες που θα κλειστεί μαζί με αλάτι για να βγει το ξακουστό παστό των Μακρισίων λίγους μήνες αργότερα. Έτσι ξεκινούν έστω μια μέρα νωρίτερα Εμείς πήραμε και φέτος μια γεύση πριν το «κυρίως πιάτο» σήμερα.

Οι έμποροι των χοιρινών



Φτάνοντας στα Μακρίσια για το ρεπορτάζ, την πρώτη στάση την κάνεις στην πλατεία του χωριού. Εκεί θα έχουν αράξει τα φορτηγά τους οι έμποροι των χοιρινών, που χρόνια τώρα προμηθεύουν με «πρώτη ύλη» τους κατοίκους του χωριού. Τόσο ο Παρασκευάς Κατσαρής από την Εύβοια που τον γνωρίζουμε όσα χρόνια κάνουμε το ρεπορτάζ στα Μακρίσια, όσο και ο Παναγιώτης Τσεκούρας από το κοντινό Αγρίνιο, κάνουν λόγο για πεσμένη κίνηση, αλλά δίνουν και άλλο ένα – χαρακτηριστικό της κρίσης που ζούμε – δεδομένο της φετινής χοιροσφαγής. Ο κόσμος αγοράζει «βερεσέ» ή ανταλλάσσοντας λάδι, που φέτος έχει καλή τιμή… Τα λίγα χοιρινά που έφεραν, μ΄αυτά και μ΄αυτά θα «φύγουν» όλα…

Ο γανωματής…



Μια αυτοσχέδια πινακίδα ενημερώνει πως κάπου στους δρόμους του χωριού κυκλοφορεί και ο γανωματής. Ψάχνουμε να τον βρούμε μιας και το επάγγελμα σιγά – σιγά τείνει να εξαφανιστεί και εμείς έχουμε την δημοσιογραφική  - και όχι μόνο – περιέργεια να δούμε και να μάθουμε για το γάνωμα.

Ο Χρήστος τσιγγάνος από την Αμαλιάδα βρίσκεται στο δρόμο μας και είναι πρόθυμος να μας πει δυο κουβέντες. «Με την κρίση ρίξαμε τις τιμές…» είναι τα πρώτα λόγια του και δείχνει την σχετική – επίσης αυτοσχέδια πινακίδα που στις δύο όψεις αναγράφει το ποσό προ και μετά της έκπτωσης… Τα υλικά για το γάνωμα όπως λέει ακριβαίνουν διαρκώς και ο ίδιος κοιτά να κάνει γρήγορα τη δουλειά του αλλά πάντα σωστά, για να φτιάξει όσο το δυνατόν περισσότερα καζάνια, από αυτούς που συνεχίζουν το έθιμο ακολουθώντας πιστά τις διαδικασίες.

Τα σφαχτά στις αυλές των σπιτιών



Το επόμενο αφού και εμείς έχουμε ακολουθήσει βήμα – βήμα τις διαδικασίες, είναι να πάμε στις αυλές των σπιτιών, εκεί που σφάζουν. Εδώ που τα λέμε δεν είναι και δύσκολο, αφού μεσημεράκι γαρ… η μυρωδιά της τσίκνας σε οδηγεί, ή μάλλον σε τραβά από τη μύτη. Περνώντας από «αυτοσχέδια» σφαγεία που έχει στήσει κάθε σπίτι – στο μυαλό μας περνούν «τροικάνικες» σκέψεις. «Ώρα είναι να μας φορολογήσουν και το έθιμο, ή να μας πουν σε τι συνθήκες σφάζουν και τρώνε»…

Η πρώτη επαφή με μεζέδες πάνω στη σχάρα αφήνει πίσω κάθε τρομακτική απίθανη τέτοια σκέψη. «Φωτογράφισε, πάρε δηλώσεις και κάτσε μαζί μας να φας και να πιεις…». Αυτό είναι, λέμε… Παραδοσιακή φιλοξενία των Μακρισαίων. Δεν υπάρχει περίπτωση αυτοί οι άνθρωποι να σε αντιμετωπίσουν διαφορετικά. Για αυτό και κάθε χρόνο την Παρασκευή, μια εβδομάδα πριν την Τσικνοπέμπτη, το χωριό γεμίζει με κόσμο, αφού φίλοι και γνωστοί μαζεύονται σε κάθε οικογένεια. Και εκεί που μια οικογένεια δεν έχει δυνατότητα να σφάξει, θα πάει για το έθιμο στο συγγενή, στο γείτονα, στο φίλο. Στα Μακρίσια σήμερα δεν γίνεται να μην τηρήσει κάποιος το έθιμο.

Τελειώνουμε με τις φωτογραφίες και κάνουμε να φύγουμε… «Εεε που πας… κάτσε μαζί μας να πάρεις ένα μεζέ, ένα κρασί, λίγο ζυμωτό ψωμί». Συγνώμη αλλά με τέτοια φιλοξενία και ευγένεια μπορείς να είσαι ακατάδεκτος; Αν μάλιστα η τύχη θέλει να βρεις στο τραπέζι και λίγο από το παστό που περίσσεψε μέσα στην χρονιά, από την περσινή χοιροσφαγή… τότε μάλλον δύσκολα θα φύγεις από τα Μακρίσια πριν δύσει ο ήλιος… Και όταν φύγεις δεν θα ξεχάσεις για χίλιους δυο λόγους να πεις «και του χρόνου»...



Πέτρος Τσολάκος κάτοικος Μακρισίων: «Ξεκινήσαμε σήμερα και αύριο θα τα κομματιάσουμε και την Δευτέρα θα ξεκινήσουμε το λιώσιμο. Έχουμε σφάξει τρία γουρούνια. Η κρίση μας αγγίζει, όμως για το έθιμο θα στερηθούμε κάτι άλλο. Όσο αντέχουμε θα το τηρούμε. Με το γλέντι θα ξεχάσουμε την κρίση και τη φτώχια μας».



Παναγιώτης Αναστασόπουλος κάτοικος Μακρισίων: «Υπάρχει αλληλεγγύη. Αν δεν έχει το ένα σπίτι, θα έχει το άλλο, θα το τηρήσουμε το έθιμο. Δεν υπάρχει περίπτωση να περάσει χρονιά χωρίς το έθιμο».



Ξενοφώντας Τριαντόπουλος κάτοικος Μακρισίων: «Σφάξαμε τέσσερα γουρούνια. Η κρίση μας λυγίζει αλλά το έθιμο δεν αλλάζει. Πότε τέσσερα, πότε πέντε, άλλοτε τρία χοιρινά, θα το τηρήσουμε».



Χρήστος Κολτσίδας γανωματής από την Αμαλιάδα: «Σε κάθε χοιροσφαγή έρχομαι εδώ για το γάνωμα των καζανιών. Φέτος η δουλειά είναι μειωμένη για αυτό και κατεβάσαμε και τις τιμές για να βοηθήσουμε να κρατήσει ο κόσμος την παράδοση αλλά για να έχουμε και εμείς δουλειά. Κρίση υπάρχει και στο γάνωμα».



Παρασκευάς Κατσαρής κτηνοτρόφος έμπορος χοιρινών από την Εύβοια: «Ερχόμαστε 25 χρόνια στα Μακρίσια, έχουμε συνδεθεί με την παράδοση του χωριού. Όσο πάει μειώνεται ο αριθμός των χοιρινών που αγοράζουν οι κάτοικοι για το έθιμο. Η κρίση έχει δυσκολέψει τα πράγματα. Πουλάμε με πίστωση, πουλάμε με ανταλλαγή με λάδι. Κάθε χρόνο και λιγότερα, κάθε χρόνο και χειρότερα. Παλιά ερχόμαστε με 60 χοιρινά τώρα με είκοσι».



Παναγιώτης Τσεκούρας κτηνοτρόφος έμπορος χοιρινών από το Αγρίνιο: «Από άλλες χρονιές φέτος είναι πεσμένα τα πράγματα. Όσα γουρούνια είχα τα πούλησα. Άλλα βερεσέ, άλλα με λάδι… κάνουμε και ευκολίες λόγω κρίσης. Τι να κάνουμε ο κόσμος έφτασε σε αδιέξοδο.

Γιάννης Σπυρούνης