Πάτρα: Υδατογενείς ιοί επικίνδυνοι για την υγεία στο νερό του Γλαύκου

Το 11% των Ελλήνων κινδυνεύει άμεσα να προσβληθεί από υδατογενείς ιογενείς λοιμώξεις αν έρθει σε επαφή με θάλασσα ή με νερά ποταμώνμολυσμένα με ιούς, καθώς η κλιματική αλλαγή απειλεί να αυξήσει την παρουσία των ιών στο υδάτινο στοιχείο.

Η πρόβλεψη αυτή προέρχεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Viroclime», το οποίο είχε στόχο την παρακολούθηση της παρουσίας ιών στο υδάτινο περιβάλλον, την εκτίμηση κινδύνου για τη δημόσια υγεία από την ύπαρξή τους, καθώς και την αναβάθμιση των εργαλείων για την παρακολούθησή τους. Χρησιμοποιήθηκαν πιλοτικά πέντε οικοσυστήματα από αντίστοιχες χώρες: την Ισπανία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα, τη Σουηδία και τη Βραζιλία.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα ενδεχόμενα περιστατικά υδατογενών λοιμώξεων που θα προκαλούνταν σε κάθε περιοχή από την παρουσία ιών, όπως απορρέει από την έρευνα, φέρνουν την Ουγγαρία στην πρώτη θέση, την Ελλάδα στη δεύτερη, την Ισπανία στην τρίτη, τη Σουηδία στην τέταρτη και τη Βραζιλία στην τελευταία θέση.

Στο τριετές αυτό πρόγραμμα, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, συμμετείχε το University of Aberystwyth και το Public Health Wales NHS Trust της Μ. Βρετανίας, το University of Barcelona και το Catalan Institute of Climate Science της Καταλονίας (Ισπανία), το University of Umea της Σουηδίας, το Institute Oswaldo Cruz της Βραζιλίας, το National Institute for Environmental Health της Ουγγαρίας και η Μονάδα Περιβαλλοντικής Μικροβιολογίας του Εργαστηρίου Υγιεινής του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, με επιστημονικό υπεύθυνο τον επίκουρο καθηγητή Υγιεινής Α. Βανταράκη.

Οπως επισήμαναν οι επιστήμονες, η αύξηση κυρίως των ακραίων καιρικών φαινομένων είναι εκείνη που συμβάλλει τα μέγιστα στην αύξηση της παρουσίας των υδατογενών ιών, ενώ οι έντονες βροχοπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε υπερχείλιση λυμάτων από εγκαταστάσεις βιολογικών καθαρισμών και στην επιμόλυνση γειτονικών υδάτινων οικοσυστημάτων. Οσον αφορά την Ελλάδα, ως πιλοτικό μοντέλο της κίνησης και της παρουσίας ιών στο υδάτινο περιβάλλον χρησιμοποιήθηκε η περιοχή του ποταμού Γλαύκου στην Πάτρα. Από τον ποταμό, τη θάλασσα στην οποία εκβάλλει αλλά και από την είσοδο και την έξοδο του γειτονικού σταθμού βιολογικού καθαρισμού ελήφθησαν πάνω από 280 δείγματα νερού σε διάστημα 18 μηνών.

Στο πλαίσιο του έργου αξιοποιήθηκαν όλες οι νέες τεχνολογίες ανάλυσης της παρουσίας ιών στο υδάτινο περιβάλλον για την ποσοτική ανίχνευση των ιών-στόχων, αλλά και για να προσδιοριστεί εάν η πηγή μόλυνσης ήταν ανθρώπινη ή ζωική. Ανιχνεύθηκαν, λοιπόν, υδατογενείς ιοί, όπως νορο-ιοί, και ο ιός της ηπατίτιδας Α σε όλες τις κατηγορίες δειγμάτων νερού. Στο πρόγραμμα διαπιστώθηκε ότι, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της μέτρησης των βακτηριακών δεικτών που καθορίζουν την ποιότητα του νερού και το οποίο μπορεί να είναι χαμηλό, η ύπαρξη υδατογενών ιών μπορεί να καταστήσει επισφαλή τα νερά.

Μέχρι σήμερα, ακατάλληλα νερά θεωρούνταν εκείνα στα οποία ανιχνεύονταν βακτήρια (Ε. Coli, εντερόκοκκοι), όμως τελικά διαπιστώθηκε ότι οι ιοί είναι η πιο πιθανή αιτία υδατογενούς γαστρεντερίτιδας. Είναι περισσότερο επικίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και η παρουσία τους δεν συσχετίζεται, ούτε προβλέπεται από την παρουσία των βακτηρίων.