Ανοιξαν οι κάλπες:Τα γκάλοπ & το μυστήριο των exit polls

Από τις 9 το πρωί (ώρα Ελλάδας) περίπου 47 εκατομμύρια Βρετανοί καλούνται στις κάλπες για να αποφασίσουν εάν η χώρα θα πρέπει να παραμένει στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο πιο κρίσιμο δημοψήφισμα στην ιστορία της χώρας και ολόκληρης της Γηραιάς Ηπείρου.

Δείτε όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε για το δημοψήφισμα και βεβαίως το πότε θα γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα.

Ποιο είναι το ερώτημα και το ψηφοδέλτιο;

Οι Βρετανοί δεν καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε ένα «ναι» ή ένα «όχι», καθώς εξ αρχής διαπιστώθηκε ότι εάν οι επιλογές ήταν μονολεκτικές στο ψηφοδέλτιο, οι ψηφοφόροι ενδεχομένως να μπερδεύονταν και να ψήφιζαν κάτι που δεν θα ανταποκρινόταν στην επιλογή τους.

Ετσι αποφασίστηκε στο ψηφοδέλτιο να διατυπώνεται το ερώτημα και οι δύο επιλογές να είναι διατυπωμένες περιφραστικά. Συγκεκριμένα το ερώτημα είναι: «Πρέπει το Ηνωμένο Βασίλειο να παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ή να αποχωρήσει την Ευρωπαϊκή Ενωση;». Οι απαντήσεις που καλούνται να επιλέξουν οι ψηφοφόροι είναι: «Να παραμείνει ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης» και «Να αποχωρήσει την Ευρωπαϊκή Ενωση».

Ποια είναι τα δύο στρατόπεδα;

Από την στιγμή που αποφασίστηκε η διενέργεια δημοψηφίσματος, δημιουργήθηκαν επισήμως δύο στρατόπεδα που υποστηρίζουν τις δύο απόψεις: Το «Vote Leave» (ψηφίστε να αποχωρήσει) και το «Britain Stronger in Europe» (Βρετανία ισχυρότερη στην Ευρώπη).

Τα στελέχη του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος του Ντέιβιντ Κάμερον εμφανίζονται χωρισμένα ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός μαζί με όλα τα μέλη της κυβέρνησής του όπως και οι συγκυβερνώντες Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, τάσσονται υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ενωση.

Μαζί τους οι Εργατικοί του Τζέρεμι Κόρμπιν, ο νέος δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν, η κυβέρνηση της Σκωτίας και το Plaid Cymru, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Ουαλίας.

Στην αντίπερα όχθη, αυτή του Brexit, βρίσκονται πολλά και τρανταχτά ονόματα του Συντηρητικού Κόμματος, όπως ο Michael Gove και ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου Boris Johnson, το αντι-ευρωπαϊκό κόμμα Ukip του Νάιτζελ Φάρατζ και παλαιά στελέχη της κυβέρνησης της Μάργκαρετ Θάτσερ, όπως ο Λόρδος Nigel Lawson και ο Λόρδος David Owen.

Θα γίνουν exit polls;

Οι κάλπες προβλέπεται να κλείσουν στις 22.00 τοπική ώρα (00.00 ώρα Ελλάδος) και αμέσως θα αρχίσει η διαδικασία της καταμέτρησης. Πρόκειται για μια σειρά ενεργειών βάσει πρωτοκόλλου, που έχουν να κάνουν με την διαλογή των εγκύρων, την καταμέτρηση και την επαλήθευση, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως και δύο ώρες, ανάλογα με το πλήθος των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων και των ψηφισάντων.

Το βρετανικό δημοψήφισμα είναι μια σπάνια περίπτωση κατά την οποία δεν πρόκειται να υπάρξουν δημοσκοπήσεις εξόδου, τα γνωστά exit polls.

Οπως εξηγούν οι υπεύθυνοι εταιριών δημοσκοπήσεων, οι τεχνικές που εφαρμόζονται στις βουλευτικές εκλογές για την πρόβλεψη των ποσοστών των κομμάτων δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν στην περίπτωση ενός δημοψηφίσματος.

Τονίζουν μάλιστα ότι ο μόνος τρόπος για πρόβλεψη στο δημοψήφισμα είναι να γίνει μια αναγωγή των αποτελεσμάτων από τα εκλογικά τμήματα, όπως αυτά δημοσιεύονται και ενσωματώνονται.

Ωστόσο, τη νύχτα του δημοψηφίσματος θα υπάρξουν τουλάχιστον δύο δημοσκοπήσεις, η μία από την Ipsos Mori -που διενεργήθηκε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα- και μία από το YouGov που θα διενεργηθεί την ίδια ημέρα μέσω διαδικτύου από ένα επιλεγμένο δείγμα πολιτών και θα δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα στις 10 μ.μ ώρα Αγγλίας. 

Πότε θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα;

Τα πρώτα αποτελέσματα θα αρχίζουν να ανακοινώνονται αμέσως μετά το πέρας της ψηφοφορίας, σε τοπικό επίπεδο από τους επικεφαλής των εκλογικών περιφερειών.

Στις 02:00 τα ξημερώματα (04:00 ώρα Ελλάδος) αναμένεται να γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα από 22 δημοτικά συμβούλια.

Σε γενικές γραμμές, όπως αναφέρουν τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης, το Λονδίνο και η Σκωτία, περιοχές οι οποίες αναμένεται να επιλέξουν «Bremain», αναμένεται να δώσουν συγκεντρωτικά αποτελέσματα γύρω στις 05:00 το πρωί (07:00) ώρα Ελλάδος μαζι με το Γιόρκσιρ, τη Βορειοανατολική Αγγλία, τη Βόρεια Ιρλανδία και την Ουαλία. Τα Δυτικά Μίντλαντς θα ανακοινώσουν αποτελέσματα γύρω στις 06:00 (08:00 Ελλάδος) και οι υπόλοιπες περιοχές της Αγγλίας στις 07:00 (09:00 Ελλάδος).

Με δεδομένο ότι στη Βρετανία υπάρχουν 382 εκλογικές περιφέρειες, χωρίς να υπολογίζονται οι περιφέρειες στη Βόρεια Ιρλανδία και το Γιβραλτάρ, η διαδικασία της ενσωμάτωσης των αποτελεσμάτων αναμένεται να διαρκέσει όλη τη νύχτα και να ολοκληρωθεί γύρω στις 7 το πρωί (09:00 ώρα Ελλάδος) της Παρασκευής.

Η ανακοίνωση του τελικού αποτελέσματος θα γίνει από την επικεφαλής της καταμέτρησης Τζένι Γουότσον, στο δημαρχείο του Μάντσεστερ, το οποίο είναι το στρατηγείο, που θα συγκεντρώνει τα αποτελέσματα από όλη τη χώρα. 

Θρίλερ δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μάχη ανάμεσα στο Bremain και το Brexit θα είναι αμφίρροπη και ότι το αποτέλεσμα θα καθορίσουν τελικά οι αναποφάσιστοι, το ποσοστό των οποίων στις περισσότερες έρευνες ξεπερνά το 10%.

Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση των Times του Λονδίνου, το 41% των Βρετανών τάσσονται υπέρ της παραμονής, έναντι 40% που επιθυμούν την έξοδο, ενώ το ποσοστό των αναποφάσιστων φτάνει το 17%.

Στο ερώτημα δε, «ποιος πιστεύετε ότι θα κερδίσει το δημοψήφισμα», το 39% των Βρετανών θεωρούν ότι θα κερδίσει το Brexit, ενώ αυτοί που πιστεύουν ότι θα κερδίσει το στρατόπεδο της παραμονής είναι 34%.

Tι δείχνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις

Η εκστρατεία υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανέκτησε το προβάδισμά της έναντι της εκστρατείας υπέρ της αποχώρησης από αυτήν, σύμφωνα με  δημοσκόπηση της εταιρείας YouGov που δημοσιεύεται στους Times. Η εκστρατεία υπέρ της παραμονής προηγείται με 51%, έναντι ενός 49% της εκστρατείας υπέρ του Brexit. Τα ποσοστά αυτά προκύπτουν με βάση τους υπολογισμούς για τη συμμετοχή και μετά την αφαίρεση όσων από τους ερωτηθέντες απάντησαν «δεν γνωρίζω» ή δεν απάντησαν τι θα ψηφίσουν, εξήγησε ο Σαμ Κόουτς, αναπληρωτής αρχισυντάκτης του πολιτικού τμήματος των Times.  Προηγούμενη δημοσκόπηση της ίδιας εταιρείας για την εφημερίδα έφερε την εκστρατεία  Η εταιρία TNSστην δική της δημοσκόπηση δείχνει ότι υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε. τάσσεται το 41% των ερωτηθέντων (με μια μονάδα άνοδο σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση) και υπέρ της αποχώρησης τάσσεται το 43% (έναντι 47% στην προηγούμενη μέτρηση). 

H δημοσκόπηση της εταιρείας ComRes η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό της εφημερίδας Daily Mail και του τηλεοπτικού δικτύου ITV δίνει έξι μονάδες διαφορά υπέρ του Bremain. Η έρευνα αυτή, η οποία διεξήχθη με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων από τη 17η ως την 22η Ιουνίου, κατέδειξε ότι η εκστρατεία υπέρ της παραμονής προηγείται με έξι μονάδες, συγκεντρώνοντας το 48%, ενώ η εκστρατεία υπέρ του Brexit συγκεντρώνει το 42% των προθέσεων ψήφου. Προηγούμενη έρευνα της ίδιας εταιρείας, η οποία είχε δημοσιευθεί από την εφημερίδα The Sun την 14η Ιουνίου, έδινε στην εκστρατεία υπέρ της παραμονής προβάδισμα μόλις μιας μονάδας.

Προβάδισμα μιας ποσοστιαίας μονάδας στο Brexit δίνει νέα δημοσκόπηση της εταιρίας Opinium που δόθηκε στη δημοσιότητα μια ημέρα πριν από το δημοψήφισμα. Ειδικότερα, στην διαδικτυακή έρευνα που διενεργήθηκε μεταξύ 20 και 22 Ιουνίου, το 45% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ έναντι 44% που θα ψηφίσει υπέρ της παραμονής της χώρας στην ΕΕ.

Οι Financial Times στην καταμέτρηση του μέσου όρου των δημοσκοπήσεων δίνει την απόλυτη ισοψηφία 44% προς 44% με τους αναποφάσιστους να φτάνουν στο 12%. 

Ο Mike Smithson, βετεράνος εκλογικός αναλυτής δημοσίευσε μια σύνοψη των τελευταίων 19 δημοσκοπήσεων, που αντικατοπτρίζει την αμφίρροπη μάχη της Πέμπτης. 

Ο John Curtice, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Stratchclyde, ο οποίος θεωρείται ένας από τους πλέον ειδικούς των δημοσκοπήσεων, τονίζει χαρακτηριστικά στον Independent ότι «όλα παίζονται» :  Χωρίς αμφιβολία την περασμένη εβδομάδα το Brexit σημείωσε άνοδο, την πρώτη σημαντική άνοδο κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Είναι πολύ οριακό. Δε μπορείς να προβλέψεις αυτό το δημοψήφισμα, είναι πολύ κοντά τα ποσοστά».

Βrexit και Bremain ήταν πολύ κοντά στις αρχές Μαΐου, κατόπιν για ολόκληρο το μήνα το Bremain πήρε ελαφρύ «κεφάλι», ακολούθως η τάση αντιστράφηκε υπέρ του Brexit, ενώ μετά τη δολοφονία της 42χρονης βρετανίδας πολιτικού των Εργατικών Τζο Κοξ, η οποία δέχθηκε επίθεση με μαχαίρι και πιστόλι στο Δυτικό Γιορκσάιρ, το Bremain φαίνεται να έχει και πάλι βραχεία κεφαλή.

Βremain πάντως «ψηφίζουν» και οι τοπικές και διεθνείς στοιχηματικές εταιρείες.

"Βλέπουμε 60% πιθανότητα η πλειοψηφία των βρετανών ψηφοφόρων να επιλέξει την "παραμονή" στην ΕΕ στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου, σημειώνει έρευνα της Citi προς τους πελάτες της. Μια 'οριακή παραμονή' (το βασικό μας σενάριο) μπορεί να συνεχίσει να υπονομεύει την πολιτική σταθερότητα στη Βρετανία και την ΕΕ".