Ο μεγάλος λιμός έρχεται

Παγκόσμιο ρίγος προκαλεί το εφιαλτικό σενάριο ενός γενικευμένου λιμού στην ανατολική Αφρική, το οποίο, δυστυχώς, φαντάζει σήμερα πιο πιθανό από ποτέ.

Τα Ηνωμένα Eθνη έχουν ήδη ανακοινώσει ότι η παρατεταμένη ξηρασία που πλήττει την περιοχή εδώ και 18 μήνες έχει εξωθήσει στα όρια του υποσιτισμού περίπου 10 εκατομμύρια άτομα, τα οποία κατοικούν στο ευρύτερο κέρας της Αφρικής. Ωστόσο, οι νέες προβλέψεις για το άμεσο μέλλον είναι ακόμη πιο ζοφερές, καθώς μέχρι τον Σεπτέμβριο, ο αριθμός των ατόμων που έχουν άμεση ανάγκη για αποστολή τροφίμων ενδέχεται ακόμα και να δεκαπλασιαστεί.

Από τις επτά χώρες που πλήττονται σήμερα (Σομαλία, Αιθιοποία, Τζιμπουτί, Κένυα, Σουδάν, Ουγκάντα και Τανζανία), το 65% με 70% του πληθυσμού εξαρτάται άμεσα από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, για την εξασφάλιση τροφής. Οι επιτελείς του ΟΗΕ προειδοποιούν ότι η συνέχιση της ξηρασίας είναι ικανή να πλήξει το σύνολο του αγροτικού και κτηνοτροφικού πληθυσμού στο Κέρας της Αφρικής, μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε δύο μήνες περισσότερα από 100 εκατομμύρια άτομα δεν θα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους για τροφή, προκαλώντας έτσι τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση στην ιστορία...

Συναγερμός

Το τρομακτικό αλλά διόλου απίθανο ενδεχόμενο επιδείνωσης της κρίσης έλλειψης τροφίμων έχει ήδη προκαλέσει γενικό συναγερμό στις τάξεις των Ηνωμένων Εθνών αλλά και των διεθνών οργανώσεων αρωγής. «Δεν βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας ανθρωπιστικής καταστροφής. Βρισκόμαστε ήδη στην αρχή ενός εφιάλτη», δήλωνε την περασμένη εβδομάδα η Βάλερι Αμος, αναπληρώτρια γενική γραμματέας Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, συμπληρώνοντας πως η σημερινή κατάσταση απειλεί να ακυρώσει όλες τις προσπάθειες ανάπτυξης και αρωγής που έχουν γίνει στο Κέρας της Αφρικής εδώ και τρεις δεκαετίες. «Αν δεν υπάρξει άμεσα εντατικοποίηση των προγραμμάτων αποστολής τροφίμων, κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε στα επίπεδα υποσιτισμού που υπήρχαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980».

Σε χειρότερη μοίρα

Από τις επτά χώρες που απειλούνται με γενικευμένο λιμό, οι χειρότερα πληγείσες σήμερα είναι η Αιθιοπία και η Σομαλία. «Μόνο στην Αιθιοπία, τουλάχιστον 3,2 εκατομμύρια άτομα εξαρτώνται από τις αποστολές τροφίμων. Ο πραγματικός αριθμός των υποσιτισμένων, όμως, είναι γύρω στα 4,7 εκατομμύρια, ένας πληθυσμός τον οποίο δεν μπορούμε να καλύψουμε», συμπληρώνει η Αμος.

Ανάλογη είναι και η κατάσταση για 2,5 εκατομμύρια άτομα στη Σομαλία, 3,5 εκατ. στις βόρειες περιοχές της Κένυας, 600.000 στην Ουγκάντα και 120.000 στο Τζιμπουτί. Οι αποστολές των Ηνωμένων Εθνών και τα προγράμματα των υπόλοιπων διεθνών οργανώσεων αδυνατούν να ανταποκριθούν στον σημερινό αριθμό των υποσιτισμένων. Κανείς δεν θέλει να σκέφτεται τι πρόκειται να γίνει σε περίπτωση που υλοποιηθούν οι προβλέψεις για δεκαπλασιασμό των ατόμων που έχουν άμεση ανάγκη από τρόφιμα.

«Σήμερα υπάρχουν γυναίκες και παιδιά που αναγκάζονται να περπατούν έως και πέντε ώρες την ημέρα για να προμηθευτούν νερό και φαγητό, επειδή η ξηρασία έχει καταστρέψει τις καλλιέργειες στην περιοχή κατοικίας τους. Αν αυτοί οι άνθρωποι πολλαπλασιαστούν κανείς δεν θα μπορέσει να εγγυηθεί για την επιβίωσή τους», δηλώνει η επικεφαλής της αμερικανικής ανθρωπιστικής οργάνωσης USAID, Νάνσι Λίντμποργκ.

Χειρότερη από πολεμική σύρραξη η πείνα

Από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και πολύ πρόσφατα, οι συνεχιζόμενες ένοπλες συγκρούσεις στην Αφρική προκαλούσαν μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, χιλιάδες θανάτους, εξάπλωση ασθενειών και καταστροφή καλλιεργειών. Σήμερα, η βασική αιτία του ανθρωπιστικού δράματος στη Μαύρη Ηπειρο έχει να κάνει με την αλλαγή του κλίματος. Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, στο Κέρας της Αφρικής επικρατεί η χειρότερη περίοδος ξηρασίας των τελευταίων 60 ετών!

Οι μετρήσεις που έχουν γίνει στην ευρύτερη περιοχή δείχνουν ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, τα επίπεδα βροχοπτώσεων έχουν περιοριστεί κατά 75% με 80%. «Ο Απρίλιος είναι ο κύριος μήνας των βροχών στην ανατολική Αφρική. Φέτος καταγράφηκαν περίπου 30 χιλιοστά βροχοπτώσεων, έναντι 120 με 150 που ήταν ο μέσος όρος των προηγούμενων ετών», ανέφερε ο καθηγητής Μετεωρολογίας του βρετανικού Πανεπιστημίου Ρέντινγκ, Ντέιβιντ Γκριμς.

Τα μετεωρολογικά δεδομένα της περιοχής δείχνουν ότι οι κλιματικές συνθήκες των τελευταίων18 μηνών στην ουσία ακύρωσαν την εναλλαγή των εποχών βροχοπτώσεων και ξηρασίας. «Στη διάρκεια του έτους έχουμε δύο εποχές βροχών, από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο και από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο. Φέτος, όμως, ήταν σαν να μην αποχώρησε ποτέ η περίοδος της ξηρασίας», προσθέτει ο Βρετανός καθηγητής. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι για την παρατεταμένη ξηρασία ευθύνεται η ένταση του γνωστού κλιματικού φαινομένου «Λα Νίνια», το οποίο έχει εξαιρετική επίδραση στην Αφρική, προκαλώντας πλημμύρες στις νότιες περιοχές και έντονη ξηρασία στα ανατολικά. Πλέον, ο μεγαλύτερος φόβος των επιστημόνων αφορά τη διατήρηση του φαινομένου για αρκετό καιρό ακόμα. «Αν απολεσθεί και η επόμενη περίοδος βροχοπτώσεων, τότε ίσως να μιλάμε για οριστικές αλλαγές στο κλίμα της ανατολικής Αφρικής», δήλωσε ο Νταν Γουίλιαμς από τη βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία.