Ο δρόμος της Κίνας περνά από την Ελλάδα*

Του Μάκη Μπαλαούρα - Βουλευτή Ηλείας ΣΥΡΙΖΑ

Η Κίνα και η Ελλάδα αντιπροσωπεύουν δύο από τους αρχαιότερους πολιτισμούς. Στην ύστερη αρχαιότητα, ο ελληνικός και ο κινεζικός πολιτισμός ήρθαν σε επαφή με το άνοιγμα του Δρόμου του Μεταξιού, μέσω του οποίου επί 1.600 χρόνια μεταφέρονταν το μετάξι της Κίνας στην Ευρώπη. Ο Δρόμος αυτός δεν ήταν μόνο εμπορικός αλλά λειτουργούσε και ως δίαυλος επικοινωνίας λαών και πολιτισμών.
Ακολούθησαν οι αιώνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας, όπου οι επαφές μεταξύ του ελληνικού και του κινέζικου πολιτισμού ουσιαστικά εκμηδενίστηκαν. Πολύ πρόσφατα, άνοιξε μια νέα περίοδος στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Κίνας, όταν με τις διαδοχικές συμφωνίες περιορισμού των δασμών στα πλαίσια του ΠΟΕ, η θέση της Κίνας στον κόσμο άλλαξε ριζικά και αναδείχθηκε σε παραγωγική, εξαγωγική και οικονομική υπερδύναμη.
Σήμερα η Κίνα αποτελεί τη μεγαλύτερη εμπορική δύναμη και τον μεγαλύτερο εξαγωγέα παγκοσμίως. Η βασική τάση σε ό,τι αφορά τις διμερείς οικονομικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Κίνας, είναι η ανισορροπία. Οι κινέζικες εξαγωγές προς την Ελλάδα είναι πολύ υψηλές, οι ελληνικές εξαγωγές προς την Κίνα είναι πολύ  χαμηλές.
«Μία Ζώνη, ένας Δρόμος»
Στα τέλη του 2013, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ διακήρυξε την πρωτοβουλία «One Belt, One Road» («Μία Ζώνη, ένας Δρόμος»), η οποία προσέφερε μια νέα στρατηγική δυνατότητα για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων Ελλάδας-Κίνας. Η πρωτοβουλία στοχεύει στην αύξηση του εξωτερικού εμπορίου της Κίνας και περιλαμβάνει επενδύσεις 1 τρισ. δολάρια σε υποδομές και κατασκευές σε βάθος 10ετίας, με στόχο τη δημιουργία του «Νέου Δρόμου του Μεταξιού». Το σχέδιο προβλέπει τη σύνδεση της Κίνας με την Ευρώπη, στα πρότυπα του παλαιού Δρόμου του Μεταξιού, αλλά με αντίστροφη φορά. Ο νέος θα έχει δύο σκέλη: ένα χερσαίο και ένα θαλάσσιο. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου,  η Κίνα είδε την Ελλάδα ως βασικό κόμβο του θαλάσσιου βραχίονα του Νέου Δρόμου του Μεταξιού, ως βασική πύλη προς την Ευρώπη και ως κομβικό σημείο πρόσβασης στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών. Με δεδομένο το ότι το 80% των κινεζικών εμπορευμάτων προς την Ευρώπη μεταφέρεται δια θαλάσσης, αλλά και το ότι το 60% του εισαγόμενου πετρελαίου και πάνω από τα μισά εξαγόμενα αγαθά από την Κίνα προς την Ευρώπη μεταφέρονται με ελληνόκτητα πλοία, τα επενδυτικά σχέδια της Κίνας για την Ελλάδα θα αποτελούσαν τμήμα μίας ευρύτερης κινέζικης στρατηγικής στην Ευρώπη.    
Εμβάθυνση των δεσμών μας
Με την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στην Κίνα το 2016, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών πέρασαν σε ένα νέο στάδιο. Για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η εμβάθυνση των οικονομικών και επιχειρηματικών δεσμών μεταξύ της Ελλάδας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας αποτελούσε ένα σημαντικό στοίχημα που θα μπορούσε να συνεισφέρει στη βελτίωση της ελληνικής οικονομίας και να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη. Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού εξέφρασε την ελληνική επιθυμία για αναβάθμιση των διμερών εμπορικών και επιχειρηματικών σχέσεων στη βάση μιας αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας.
Αυτή η συμφωνία περνά σε μεγάλο βαθμό από την στήριξη της Κίνας στην προοπτική ανέλιξης του λιμανιού του Πειραιά σε διεθνές ναυτιλιακό κέντρο. Προσδοκούμε επίσης ότι η εκτίμηση για προσέλκυση 1,5 εκ. κινέζων τουριστών στην Ελλάδα θα γίνει σύντομα γεγονός.
Κατάκολο και Ηλεία
Πριν μερικούς μήνες ο Πρέσβης της Κίνας σε συνάντηση που είχαμε, μου είχε αναφέρει ότι η χώρα του ετοιμάζεται να εισέλθει στο χώρο της κρουαζιέρας. Πράγματι η Κίνα εισέρχεται δυναμικά στο χώρο αυτό. Το αναφέρω γιατί η περιοχή από όπου εκλέγομαι, η Ηλεία και το λιμάνι της, το Κατάκολο, είναι το 5ο σε κίνηση τουριστών. Το Κατάκολο μπορεί να γίνει Home Port, δηλαδή λιμάνι αναχώρησης ή επιστροφής τουριστών, δεδομένου ότι η Ηλεία προσφέρει πολλές δυνατότητες στον επισκέπτη, αφού μπορεί να συνδυάσει την απόλαυση του ήλιου, της θάλασσας και της διατροφής, με την επίσκεψη σε αρχαιολογικούς χώρους, όπως την Ολυμπία, κοιτίδα του πολιτισμού και των Ολυμπιακών Αγώνων.  
Με δεδομένη την πολύ μεγάλη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Κίνα, θεωρήθηκε πολύ ελπιδοφόρο γεγονός η ολοκλήρωση του ανοίγματος της κινέζικης πλατφόρμας Alibaba στις μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις.
Τέλος, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας πέρσι στη Σαγκάη, η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να παραμένει προσηλωμένη στην περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων στη κινεζική αγορά –πρωτίστως από τον αγροδιατροφικό τομέα – κι αυτό προϋποθέτει βελτίωση της συνεργασίας με τις κινέζικες αρχές ώστε να μειωθούν ή και να αρθούν τα πολυποίκιλα εμπόδια που οι ελληνικές εισαγωγές αντιμετωπίζουν: τις επίμονες δυσκολίες στην κατοχύρωση των εμπορικών σημάτων, τις συχνές αλλαγές στο καθεστώς εισαγωγής προϊόντων, τη διαφορετική εφαρμογή τους από τα κατά τόπους τελωνεία, τις καθυστερήσεις στους εκτελωνισμούς τροφίμων κλπ.
Η επίσκεψη Τσίπρα ανοίγει νέους δρόμους
Οι διάφορες πρωτοβουλίες που αναλάβαμε από ελληνικής πλευράς δείχνουν ότι επιδιώκουμε να ανταποκριθούμε στο στοίχημα της εμβάθυνσης της στρατηγικής σχέσης με την Κίνα πολυδιάστατα και με συνέπεια.
Το 2017 έγιναν και γίνονται σημαντικά βήματα στις διμερείς σχέσεις. Είχαμε την πρωτοβουλία του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών για την ίδρυση του Φόρουμ Αρχαίων  Πολιτισμών, με στόχο τη διεύρυνση των πολιτιστικών ανταλλαγών Ελλάδας-Κίνας και όχι μόνο. Το Φόρουμ στοχεύει στη διαμόρφωση μιας θετικής ατζέντας συνεργασίας στις διεθνείς σχέσεις, αναδεικνύοντας τον πολιτισμό ως πηγή πνευματικής ηγεμονίας και παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης.
Η επιλογή της Κίνας ως τιμωμένης χώρας στη φετινή διοργάνωση της 82ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης θα είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από τις έως τώρα συμμετοχές άλλων  χωρών. Το ενδιαφέρον της κυβέρνησης είναι τέτοιο, που η τιμητική συμμετοχή της Κίνας στη ΔΕΘ να σηματοδοτήσει το μονιμότερο χαρακτήρα της εμπορικής σχέσης Ελλάδας-Κίνας, με ορμητήριο τη Θεσσαλονίκη.
Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο Πεκίνο, για να συμμετάσχει στη διεθνή διάσκεψη της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» ανοίγει νέους δρόμους στις σχέσεις των δύο κρατών. Στη επίσκεψη αυτή θα υπογραφεί τριετής συμφωνία με σκοπό την πραγματοποίηση πλήθους μεγάλων κινεζικών επενδύσεων στην Ελλάδα.
*Από την ομιλία του Μ. Μπαλαούρα ως Πρόεδρου της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων στο Ελληνο-Κινεζικό Συνέδριο Επιχειρηματικότητας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 11 & 12 Μαΐου.