1821: «Τα όπλα της Λευτεριάς» εκτίθενται από τον Σύλλογο Φίλων Ιστορίας «Χαράλαμπος Βιλαέτης» στον Πύργο

Το πιο ένδοξο κομμάτι της Ελληνικής Ιστορίας «ζωντανεύει» στην έκθεση αυθεντικών κειμηλίων της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από την Ιερά Μητρόπολη Ηλείας και τον Σύλλογο Φίλων Ιστορίας «Χαράλαμπος Βιλαέτης», με την στήριξη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στον προσωπικό χώρο του Συλλόγου (Ερμού 113 & Παιωνίου) στον Πύργο. Η έκθεση με τίτλο «Τα όπλα της Λευτεριάς» άνοιξε χθες για το κοινό και θα παραμείνει έως τις 24 Μαρτίου με ώρες λειτουργίας 9.00-13.00 και 18.00-20.00.

Αυθεντικός οπλισμός του 1821, καριοφίλια, κουμπούρια, γιαταγάνια, βόλια και οβίδες… Στα χέρια των Ελλήνων αγωνιστών έγιναν τα σύμβολα της λευτεριάς πολεμώντας με σθένος την Οθωμανική αυτοκρατορία. Κάθε αντικείμενο και μια ιστορία… Και ανάμεσά τους, εξαρτήματα, φορεσιές, κοσμήματα συνθέτουν την έκθεση που διηγείται το ένδοξο παρελθόν.

«Όλος αυτός ο εξοπλισμός έχει χρησιμοποιηθεί κατά την Ελληνική Επανάσταση, ενώ πολλά εξ’ αυτών χρονολογούνται από το 1760» δηλώνει στο ilialive.gr ο δραστήριος πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Ιστορίας «Χαράλαμπος Βιλαέτης», Φώτης Βερεβίτας. Μαζί του ο αντιπρόεδρος Χρυσοβαλάντης Δημητρόπουλος και το μέλος του συλλόγου Νίκος Παπαδάτος, μας ξεναγούν στο χώρο και μας παρουσιάζουν τα εκθέματα ένα προς ένα. Και το καθένα κρύβει μια ιστορία που γράφτηκε με αίμα στο όνομα της ελευθερίας…

«Είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι για όλο αυτό που γίνεται στο χώρο, γιατί οι κόποι μας πλέον καρπίζουν. Δεν ήταν εύκολο να αποκτήσουμε όλα αυτά τα εκθέματα. Απαιτούνται πολλές θυσίες και πολύς κόπος» συνεχίζει ο κ. Βερβίτας. Όπως μας εξηγεί, πολλά από τα εκθέματα έχουν αγοραστεί με χρήματα του Συλλόγου, των μελών του και από χρηματοδοτήσεις που κατάφεραν να εξασφαλίσουν. Χρόνο με το χρόνο η συλλογή πλήθαινε για να καταφέρουν αυτή την πολύ σημαντική έκθεση που στόχος είναι να καθιερωθεί σε ετήσια βάση. «Πολλά από τα εκθέματα πωλούνταν σε διάφορες δημοπρασίες του εξωτερικού και της Ελλάδας και σε παλαιοπωλεία. Επίσης μας βοήθησαν συλλέκτες να τα εμπλουτίσουμε και ορισμένα από αυτά ανήκουν σε προσωπικές συλλογές των μελών μας. Είναι οικογενειακά κειμήλια των προγόνων που συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση» καταλήγει ο πρόεδρος του Συλλόγου και εκφράζει τις θερμές του ευχαριστίες στην αμέριστη βοήθεια που είχε από την Ι.Μ. Ηλείας . «Θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ηλείας και Ωλένης κ.κ. Αθανάσιο Β για όλη τη βοήθεια που μας πρόσφερε, την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για τη στήριξή της στην υλοποίηση της έκθεσης και το Δήμο Πύργου που μας παραχώρησε κάποια από τα εκθέματα».

Τα εκθέματα και οι ιστορίες τους

Μέσα από την έκθεση «Τα όπλα της Λευτεριάς» ο επισκέπτης μπορεί να μάθει και να δει άγνωστες λεπτομέρειες για τον τρόπο ζωής και πολέμου στα χρόνια του 1821. Ανάμεσα στα αυθεντικά κειμήλια της εποχής υπάρχουν:

- Δύο βαλκανικές κουμπούρες, οι οποίες ανήκαν στον οπλαρχηγό Λαμπρούλια από το Επιτάλιο, και με αυτές πολέμησε στη Μάχη της Αγουλινίτσας. Η οικογένεια Λαμπρούλια τα δώρισε το 2010 στον Δήμο Πύργου, και σήμερα ο Δήμος
σε συνεργασία με την Κοινότητα Επιταλίου τα παραχώρησε στο Σύλλογο για τις ανάγκες της έκθεσης.
- Δύο οβίδες. Η μεγάλη είναι του ναυτικού, η μικρή του πεζικού. Βρέθηκαν στην περιοχή της κοινότητας Λάλα. Τις έριξαν οι Κεφαλλονίτες στην πολιορκία του Λάλα με δικά τους κανόνια. Ο καπεταν-Πανάς-ένας από τους οπλαρχηγούς του Λάλα, είχε φέρει έξι κανόνια για τη μάχη.
- Αυθεντικά βόλια της εποχής και μπαρούτι
- Κουμπούρα του Ιππικού Γαλλικού τύπου, κουμπούρα ναυτικού τύπου, κουμπούρα Ηπειρώτικη επιχρυσωμένη. από την εποχή του Αλή Πασά, Οθωμανική πιστόλα ασημένια με χρυσά ένθετα, πιστόλα ευρωπαϊκού τύπου με οθωμανικά σχέδια, και άλλες οθωμανικές κουμπούρες. Είναι όπλα που κατάφεραν να αποσπάσουν οι Έλληνες αγωνιστές από τους Τούρκους σε μάχες.
- Δύο σπαθιά τύπου Shamshir με Περσική λάμα. Shamshir στα Αραβικά σημαίνει «ουρά του λιονταριού»-καθώς αυτό το σχήμα έχει η λάμα. Είναι ισοσκελές με μια μικρή στροφή προς τα πάνω. Τα χρησιμοποιούσαν οι ιππείς για να μπορούν να φτάνουν το θύμα σε χαμηλό ύψος.
- Σπαθί τύπου «Πάλα» κατασκευής του 1800. Ένα από τα δυσεύρετα σπαθιά, γιατί οι περισσότεροι πολεμιστές χρησιμοποιούσαν τα γιαταγάνια, που ήταν πιο εύχρηστα.
- Οθωμανικά και Αραβικά γιαταγάνια. Η κοπίδα είναι αντιγραφή της αρχαίας ελληνικής κοπίδας του Μ. Αλεξάνδρου.
- Καριοφίλια. Ανάμεσά τους, ένα ελληνικό τύπου «ψαράκι». Τα κατασκευάζανε Έλληνες και η κατάληξη μοιάζει με ουρά ψαριού. Οθωμανικό-αραβικά καριοφίλια - που υπήρχαν στην Ελλάδα από πειρατές πριν τα χρόνια την Επανάσταση- αλλά διαδόθηκαν περισσότερο το 1825 με τον στρατό του Ιμπραήμ. Ένα Σουλιώτικο καριοφίλι , μια ασημένια αφρικάνικη «Μουκάλα» και δύο Μαροκινά τουφέκια.
- Τα παρελκόμενα του αγωνιστή: Σελάχι για να βάζει τα όπλα του, ζώνες σκαλιστές με μπαλάσκες που έβαζαν τα βόλια, Κολοκοτρωνέϊκοί σουγιάδες, φυλαχτά , δαχτυλίδια που φορούσαν πολεμιστές και καπετάνιοι και φανέρωναν το αξίωμα, , φλασκιά για τσίπουρο που το χρησιμοποιούσαν για τους τραυματισμούς και μπουρουτοθήκη.
- Κοσμήματα και φορεσιές: Ανάμεσα στα κοσμήματα και τις γυναικείες πόρπες ξεχωρίζει το «βραχιόλι της πεθεράς». Ήταν το δώρο της πεθεράς στη νύφη της. Επίσης εκτίθεται μια πλούσια συλλογή με σελάχια, γκέτες, βλαχόκαλτσες, κεφαλόδεσμο, τουρμπάνι, σκελέα, ζωνάρι και τσαρούχια, τα λεγόμενα τελατίνια, όπως και η αυθεντική βλάχικη φορεσιά του 1830, ένα αυθεντικό σεγκούνι Ηπειρώτικο, η φορεσιά των οπλαρχηγών της ορεινής Ηλείας σε κόκκινο και μαύρο και η Πελοποννησιακή φορεσιά.

Λάφυρο από τον Ιμπραήμ

Ανάμεσα στα εκθέματα και μια εντυπωσιακή πιστόλα, που άνηκε στον προπάππου του Χρυσοβαλάντη Δημητρόπουλου, Αλέξη Καίσαρη. Ο Καίσαρης ήταν οπλαρχηγός/μπουλουξής. Δηλαδή Διοικητής μπουλουκιού που αριθμούσε 100 αγωνιστές. Όπως μας διηγείται ο κ. Δημητρόπουλος, το συγκεκριμένο όπλο είναι λάφυρο από τη μάχη στα Μπογάζια της Αγουλινίτσας, τον Νοέμβριο του 1825 όταν ο Ιμπραήμ ερχόμενος από την Πύλο και τη Μεθώνη προς το Μεσολόγγι για να βοηθήσει τον Κιουταχή στην πολιορκία του Μεσολογγίου, πέρασε από την Αγουλινίτσα. Εκεί δόθηκε μεγάλη μάχη, τα γυναικόπαιδα έτρεξαν στα πιο ψηλά σημεία της λίμνης-τα λεγόμενα μπογάζια για να σωθούν. Οι Αιγύπτιοι ήθελαν να «πατήσουν» τα μπογάζια για να πάρουν σκλάβους τα γυναικόπαιδα στην Αίγυπτο. Εκεί σκοτώθηκαν 140 Έλληνες και 140 Αιγύπτιοι. Κινδύνευσε και ο Ιμπραήμ να πνιγεί γιατί βούλιαξε το άλογό του στη λίμνη αλλά τον έσωσαν την τελευταία στιγμή οι σωματοφύλακές του.

Η συγκεκριμένη πιστόλα είναι γαλλικού τύπου «Σαλ ντε βιλ», από την ομώνυμη πόλη που ήταν το οπλουργείο, όπου φέρει και τη σφραγίδα του. Χρονολογείται από το 1822.

Έρχονται τα θρησκευτικά κειμήλια του Κολοκοτρώνη

Αξίζει να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο της έκθεσης θα φιλοξενηθούν για πρώτη φορά στον Πύργο σημαντικά κειμήλια της Εθνεγερσίας από την Αρκαδία. Αυτά είναι το Ιερό Ευαγγέλιο που ορκίστηκαν 40 Γερουσιαστές της Πελοποννησιακής Γερουσίας την 26η Μαΐου 1821 στην ιστορική μονή Καλτεζών και το Άγιο Δισκοπότηρο εκ της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Επάνω Χρέπας με το οποίο μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στην Μονή Καλτεζών Αρκαδίας.

Συγκεκριμένα, το απόγευμα της Κυριακής 23 Μαρτίου 2025 και ώρα 17:00 στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου Πύργου θα γίνει από τον Μητροπολίτη Ηλείας κ.κ. Αθανάσιο και τον Ιερό Κλήρο της πόλεως, αλλά και τις Αρχές του τόπου η υποδοχή των Κειμηλίων, τα οποία θα κομίσουν ο Πανασιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Καλτεζών Αρχιμανδρίτης π. Γερμανός Μίχος με την συνοδεία πατέρων της ιεράς Μονής.

Τα κειμήλια, που για πρώτη φορά βγαίνουν από τους Μοναστηριακούς χώρους, θα μπορούν να δούνε και να προσκυνήσουν οι πιστοί της Ηλείας ενώ σχετικώς θα γίνει και εκδήλωση για την σημασία τους.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•