Με μία πιο προσεχτική και εξειδικευμένη παρατήρηση, στα βόρεια του αστρικού σμήνους των Πλειάδων, θα ανακαλύψετε θολά πέπλα σκόνης. Αυτό είναι το μοριακό νέφος του Ταύρου, το οποίο είναι στην πραγματικότητα μια συλλογή διαφορετικών λεγόμενων σκοτεινών νεφών.
Τα σκοτεινά νέφη ονομάζονται έτσι επειδή απορροφούν το φως και είναι ορατά μόνο ως σκιές στις αστρονομικές εικόνες.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έστρεψε τώρα την προσοχή του σε ένα από αυτά τα αστέρια και έστειλε μια εντυπωσιακή εικόνα των διαδικασιών πίσω στη Γη.
Το ιδιαίτερο για το HH 30, όπως ονομάζεται το νεφέλωμα στο μοριακό νέφος του Ταύρου, είναι ο προσανατολισμός του. Έχει έναν πρωτοπλανητικό δίσκο – έναν δακτύλιο σκόνης από τον οποίο θα σχηματιστούν πλανήτες μια μέρα – που στρέφει την άκρη του ακριβώς προς τη Γη και τα τηλεσκόπια της. Έτσι κρύβει το αστέρι στη μέση.
Dust in the (stellar) wind
— NASA Webb Telescope (@NASAWebb) February 4, 2025
This new Webb image shows an edge-on protoplanetary disc around a newly formed star, surrounded by jets and a disc wind, in unprecedented detail. Read more: https://t.co/tcxVh7FNHN pic.twitter.com/MpMGsYpo0X
Τέτοια αντικείμενα είναι ιδιαίτερα πολύτιμα για την παρατήρηση των ροών σκόνης. Το HH 30 είναι ως ένα βαθμό το πρωτότυπο ενός τέτοιου αντικειμένου. Ανακαλύφθηκε το 1974 και κυρίως οι πρώτες έρευνες με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble του έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή.
Τώρα, στο πλαίσιο ενός προγράμματος παρατήρησης, το τηλεσκόπιο Webb έχει αφιερωθεί στο HH 30. Οι εικόνες του Webb συνδυάστηκαν με εκείνες από το Hubble και το Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, ή Alma για συντομία. Το Alma είναι σημαντικό επειδή μπορεί να ανιχνεύσει κόκκους σκόνης μεγέθους χιλιοστών. Σε σύγκριση με άλλους κόκκους κοσμικής σκόνης, όπως αυτοί που απεικονίζονται από το Webb, αυτό είναι εντελώς γιγαντιαίο. Συχνά έχουν μόνο το μέγεθος των βακτηρίων.
Ο συνδυασμός των εικόνων έδειξε ότι η χονδρόκοκκη σκόνη είναι πιο πιθανό να βρεθεί στο κέντρο του πρωτοπλανητικού δίσκου. Συλλέγεται εκεί σε στενό στρώμα, ενώ λεπτή σκόνη παραμένει στους εξωτερικούς χώρους. Ο σχηματισμός ενός στενού, πυκνού στρώματος σκόνης είναι ζωτικής σημασίας για τον μεταγενέστερο σχηματισμό πλανητών.
