Ο «θάνατος εν ζωή» & το αληθινό νόημα της Ανάστασης

Πλησιάζει η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης, όμως μέσα στον κατακλυσμό μηνυμάτων, διαφημίσεων, προτιμήσεων, καταναλωτικών ειδών, προκύπτει το πρόβλημα του πραγματικού νοήματος των ημερών. Χάνουμε τις περισσότερες φορές το αληθινό νόημα της εορτής, το αντικαθιστούμε με υποκατάστατα, που είναι όλος αυτός ο καταναλωτικός θρίαμβος, συνειδητά ή ασυνείδητα προσπερνούμε την ουσία και μένουμε στο κέλυφος.

 Όπως ακριβώς και τα Χριστούγεννα, έτσι και το Πάσχα μετατράπηκε σε μία γιορτή καταναλωτισμού. Η Μεγάλη Εβδομάδα, δυστυχώς, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και «εβδομάδα μόδας», καθώς πολλοί είναι αυτοί που πάνε στην εκκλησία, για να δείξουν τα νέα τους ρούχα και η Κυριακή του Πάσχα μια  ευκαιρία για γλέντι, οινοποσία και φαγητό.

Πάσχα δεν είναι το αρνί, δεν είναι το κόκκινο αυγό, δεν είναι το τσουρέκι, δεν είναι η λαμπάδα, δεν είναι τα καινούρια ρούχα, δεν είναι η παρουσία μας στην εκκλησία δέκα λεπτά πριν το Χριστός Ανέστη και ένα λεπτό μετά. Πάσχα δεν είναι η λατρεία του φαγητού, το πανηγύρι, ο χορός και το ποτό. Πάσχα δεν είναι οι σούβλες στο δρόμο, δεν είναι η ανταλλαγή ευχών, δεν είναι η επιστροφή στο χωριό. Ή, τουλάχιστον, δεν είναι μόνο αυτά.

Και όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι ευπρόσδεκτα και μη κατακριτέα, αν παράλληλα ενδιαφερόμασταν και για την ουσία του Πάσχα, που είναι το πέρασμα από το θάνατο στη ζωή. Αυτός που ενσαρκώθηκε και αναστήθηκε, για να μας προσφέρει την αιώνια ζωή.

Η γιορτή αυτή λοιπόν είναι κάτι περισσότερο από μια απλή ευχαρίστηση. Έχει ένα προσωπικό νόημα για το κάθε άτομο, γιατί αγγίζει τα βαθύτατα υπαρξιακά θέματα του πόνου, της δυστυχίας, του δεινοπαθήματος, και του θανάτου.

Η Εβδομάδα των Παθών που καταλήγει στην Ανάσταση έχει ένα βαθύ ψυχολογικό νόημα: το πέρασμα από τα πάθη στη λύτρωση και τον εορτασμό της ανανέωσης και της ανάτασης. Το πάθος, ο πόνος, οι προδοσίες, οι πειρασμοί, οι πλάνες, οι προσκολλήσεις, οι απoγοητεύσεις, οι δυσκολίες, ο θάνατος είναι το ψυχολογικό τοπίο μέσα στο οποίο ζούμε εμείς οι άνθρωποι και το οποίο ζει μέσα μας.

Έχει αυτό το προσωπικό νόημα για τον κάθε έναν από εμάς, διότι πριν μας λυτρώσει μέσα από την Ανάσταση, διαπραγματεύεται βαθιά υπαρξιακά θέματα όπως ο πόνος, η δυστυχία και ο θάνατος. Μας δίνει έτσι την ευκαιρία να κάνουμε την ενδοσκόπησή μας, να ρίξει ο καθένας μια διεισδυτική ματιά στον εσωτερικό του κόσμο και να αναλογιστεί για την πορεία του, τις αξίες του και τους στόχους του. Εξ’ άλλου, το Πάσχα συμπίπτει με την Άνοιξη, που η φύση ξυπνά από τη νάρκη του χειμώνα και περνά στην περίοδο της γονιμότητας και της ευφορίας.

Οι αναποδιές, οι απογοητεύσεις, οι δυσκολίες, ο θάνατος είναι το καθημερινό τοπίο μέσα στο οποίο ζει ο άνθρωπος. Οι στιγμές της ευτυχίας είναι σαν την Ανάσταση, ακολουθούν τις δυσκολίες σαν ανταμοιβή, σαν λύτρωση.

Ειδικά αυτούς τους χαλεπούς καιρούς όμως, που τα προβλήματα συσσωρεύονται σταδιακά σε προσωπικό, τοπικό, περιφερειακό, εθνικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, η εξύψωση που θα μας προσφέρει η Ανάσταση του Κυρίου θα λειτουργήσει σαν βάλσαμο και θα χαλυβδώσει θέληση και καρδιά. Είναι τόσα τα προβλήματα που μας κατακλύζουν που πολλοί από εμάς παραμελούμε να σκύψουμε και να συμπάσχουμε πνευματικά. Μας διαφεύγει το νόημα του Πάσχα, δεν κατανοούμε τη διαδρομή μέχρι την υπέρτατη θυσία που έγινε για εμάς. Μένουμε στους τύπους, τα έθιμα και τις ευχές, ενώ η ευρύτερη ψυχική διαδικασία της εξάλειψης και της αναγέννησης είναι το να  εγκαταλείπουμε όλα όσα είμαστε και δεν μας αρέσουν και να προσπαθούμε να κερδίσουμε κάτι νέο, να αναγεννηθούμε ψυχολογικά με διαφορετικό τρόπο. 

Ο άνθρωπος είναι φυλακισμένος των συνηθειών του, των φόβων του, της αρνητικότητας και της επιφυλακτικότητάς του, αλλά πάντα έχει τη δυνατότητα να αποδράσει με το να πάψει να φοβάται τους εσωτερικούς κι εξωτερικούς εχθρούς του, με το να πάψει να φοβάται το γεγονός ότι έχει να κουβαλήσει τον προσωπικό του σταυρό και αντέξει τον πόνο. Θα πρέπει να εγκαταλείψει την αυτολύπηση και το αυτομαστίγωμα και να είναι διατεθειμένος να ξεπεράσει τα προσωπικά του όρια, τις δυσκολίες του, την ψυχολογική τελμάτωσή του και την έλλειψη νοήματος στη ζωή του.

Χρειαζόμαστε  κάτι που θα μας  υποκινήσει, αυτό το σποράκι που θα φυτέψουμε και θα θεριέψει μέσα μας και θα φυτρώσει το πάθος σε αυτό που κάνουμε,  πίστη κι ελπίδα σε κάτι, ενδιαφέροντα και όνειρα. Και το μήνυμα της Ανάστασης έρχεται να μας θυμίσει με πολύ επίκαιρο τρόπο ότι, παρόλες τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες, ακόμα και το θάνατο γύρω μας, μπορούμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας στον βαθμό που επιθυμούμε.

Ας αναλογιστούμε λοιπόν το πραγματικό νόημα αυτής της γιορτής και ας προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες μας, να εγκαταλείψουμε τα στοιχεία του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς μας που δεν μας εκφράζουν πραγματικά και δεν μας αρέσουν και ας υιοθετήσουμε νέους τρόπους ύπαρξης. Ας αναγεννηθούμε ψυχικά…

Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση σε  όλους μας!!

Κείμενο: Παναγούλια Ελένη - Ψυχολόγος

Κεντρική φωτογραφία από Gerd Altmann στο Pixabay