Ένα πολύ σημαντικό και ιδιαιτέρως ξεχωριστό πρόγραμμα πρωτοβάθμιας φροντίδας για την ψυχική και νοητική υγεία των ηλικιωμένων ατόμων υλοποιείται αυτό το διάστημα στην Ηλεία με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων. Με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Καθηγητή Κλινικής Ψυχιατρικής του Παν/μίου Πατρών και Διευθυντή της Ψυχιατρικής Κλινικής του ΠΓΝΠ Παναγιώτη Αλεξόπουλο, μια ομάδα ειδικών επισκέφθηκε ήδη το Κ.Υ. Ανδρίτσαινας, μόλις πρόσφατα τη Νοσηλευτική Μονάδα Κρεστένων και ακολουθεί έως το τέλος του μήνα το ΚΥ Σιμόπουλου, στο πλαίσιο της δράσης αναβάθμισης της παροχής υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που υλοποιεί και συντονίζει η 6η ΥΠΕ.
Ο κ. Αλεξόπουλος μιλά στο ilialive.gr, αμέσως μετά την επίσκεψη της ομάδας στη ΝΜ Κρεστένων καταθέτοντας μια πρώτη εικόνα των περιστατικών που διαχειρίστηκε. Υπογραμμίζει τις σημαντικές ελλείψεις σε δομές και υπηρεσίες που σημειώνονται στο Νομό αλλά και τη Δυτική Ελλάδα γενικότερα, εκφράζει την αισιοδοξία του για την ίδρυση αυτών μετά τις πρωτοβουλίες της Περιφερειακής Αρχής, και εξηγεί τους λόγους που τα ψυχικά περιστατικά αυξάνουν διαρκώς στη χώρα μας.
Στα παραπάνω, μπορούμε να πούμε ότι ξεχωρίζει η περιγραφή του για το Νοσοκομείο Κρεστένων που αποδεικνύει την ομολογουμένως δυναμική αναδιάρθρωση που έχει τελεστεί τα τελευταία χρόνια με την κ. Αριστέα Παπαδοπούλου στο τιμόνι της διοίκησης.
«Το ενδιαφέρον με το Νοσοκομείο Κρεστένων είναι ότι έχει βαριά ιστορία, όπου πραγματικά πάλεψαν άνθρωποι για να φροντίσουν τους πάσχοντες συνανθρώπους τους. Ταυτόχρονο είδαμε ότι η Μονάδα προσπαθεί να κοιτάξει προς το μέλλον, παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί αυτή η αναγκαία, αναδιοργάνωση των υπηρεσιών υγείας» δηλώνει στο ilialive.gr ο κ. Αλεξόπουλος και συνεχίζει: « Στο νέο πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί, είδα ανθρώπους οι οποίοι χαμογελούν, κοιτούν με αισιοδοξία το μέλλον και προσπαθούν να διαμορφώσουν καινούργιες υπηρεσίες και να προσφέρουν στη τοπική κοινωνία. Είμαι ευγνώμων και προς την διοίκηση της ΝΜ Κρεστένων αλλά και προς το ιατρικό προσωπικό του ΚΥ Ανδρίτσαινας για την υποδοχή και την προσπάθεια που έκαναν να ενημερώσουν τον κόσμο για την υπηρεσία που προσφέρθηκε»
Τι ακριβώς περιλαμβάνει η δράση που υλοποιείται στην Ηλεία και ποιοι οι στόχοι της;
Ουσιαστικά πρόκειται για μια δράση της ολοκληρωμένης παρέμβασης ψυχιατρικής υποστήριξης. Είναι ένα πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας σε συνεργασία με το Παν/μιο Αθηνών και το Παν/μιο Πατρών με διάφορα Κέντρα Υγείας. Επειδή δεν εκπροσωπείται καθόλου η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας της ΠΕ Ηλείας πήραμε την απόφαση με την 6η ΥΠΕ, την ΠΔΕ να κάνουμε μια προσπάθεια επέκτασης. Και στο πλαίσιο αυτής της επέκτασης και φροντίδας της νοητικής και ψυχικής φροντίδας των ηλικιωμένων τη περιοχής, πραγματοποιούμε τη δράση. Η ομάδα απαρτίζεται απόν τον Επιμελητή Β΄ Γενικής Ιατρικής του Κ.Υ. Ερυμάνθειας – Π.Ι. Σταυροδρομίου Βασίλειο Στάμο, τη Νοσηλεύτρια Καλλιόπη Σαββοπούλου από το (Κ.Υ. Ερυμάνθειας) και από την Παν/κη Ψυχιατρική Κλινική τους κ.κ. Φελεμένγκα και Κωστακιώτη και την κα. Κονιδάρη.
Αν και είναι πρόωρο, τι εικόνα έχετε σχηματίσει και σε ποιες διαπιστώσεις καταλήξατε από τις δύο επισκέψεις στην Ηλεία, σχετικά με τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας;
Η εντύπωση η οποία έχω, χωρίς να μπορώ να την στηρίξω σε εμπειρικά δεδομένα διότι το δείγμα είναι ακόμη πάρα πολύ μικρό-έχουμε εξετάσει σχεδόν 25 ανθρώπους-είναι πως οι ηλικιωμένοι δεν προσέρχονται εγκαίρως στους γιατρούς για την φροντίδα της ψυχικής και νοητικής τους υγείας. Είτε διότι δεν υπάρχουν νευρολόγοι ή ψυχίατροι στις κατά τόπους μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας, είτε διότι είναι κάπως επιφυλακτικοί ή δυσκολεύονται με τις μετακινήσεις τους σε πόλεις που υπάρχουν αυτές οι ειδικότητες. Οπότε είναι κρίσιμος ο ρόλος της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, των γενικών ιατρών και το πρόγραμμα αυτό ουσιαστικά συνενώνει δυνάμεις των γενικών ιατρών και ψυχιάτρων προκειμένου να βελτιωθούν οι υπηρεσίες παροχής φροντίδας για την ψυχική λειτουργία.
Μια πρόσφατη χαρτογράφηση των δομών Ψυχικής Υγείας που έχει εκπονήσει η ΠΔΕ, κατόπιν πρωτοβουλίας της αρμόδιας Αντιπεριφεριάρχη Άννας Μαστοράκου, δείχνει την Ηλεία με πολλές ελλείψεις. Θα ήθελα ένα σχόλιό σας πάνω σ’ αυτό.
Καταρχάς να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στην Περιφερειακή Αρχή και ιδιαίτερα στην κ. Μαστοράκου που έχει αυτή την ευαισθησία και προσπάθησε να κάνει αυτή την καταγραφή. Από πληροφορίες που έχω, καμία άλλη Περιφέρεια δεν έχει πραγματοποιήσει κάτι τέτοιο, και γνωρίζοντας τη δυσμενή θέση στην οποία βρισκόμαστε είναι το πρώτο βήμα για να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα.
Πράγματι έχουμε μείνει πολύ πίσω σε δομές παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, παρά τις προσπάθειες της 6Ης ΥΠΕ. Αυτό σημαίνει ότι άνθρωποι με ψυχικά νοσήματα και νοητικές δυσκολίες, δεν προσέρχονται εγκαίρως για να λάβουν τις αναγκαίες υπηρεσίες, οι διαγνώσεις καθυστερούν, οι οικογένειες βασανίζονται, οι φροντιστές δυσκολεύονται να «κουβαλήσουν» το βάρος της φροντίδας…
Είναι μια κατάσταση η οποία χρίζει αλλαγών και βημάτων προς το μέλλον. Λείπουν δυστυχώς οι υπηρεσίες αλλά εκτιμώ πως με την χαρτογράφηση γίνεται ένα πρώτο σημαντικό βήμα και έγιναν πρόσφατα ανακοινώσεις για τις δομές που πρόκειται να ιδρυθούν με την οικονομική στήριξη και την βοήθεια του Ταμείου Ανάκαμψης και της ΠΔΕ.
Αυτό που διαπιστώνουμε μέσω της μελέτης, είναι πως, πρόκειται για θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ισοπολιτείας. Είναι μεγάλο πρόβλημα που η Περιφέρειά μας έχει μείνει πίσω, αλλά ελπίζω ότι θα αλλάξει η εικόνα.
Σύμφωνα με την εμπειρία σας, που οφείλεται το γεγονός ότι θέματα ψυχικής υγείας απασχολούν χρόνο με το χρόνο περισσότερους ανθρώπους;
Αυτό που είδαμε μετά τη μεγάλη πανδημική κρίση, αλλά και τα προηγηθέντα στη χώρα μας όπως την βαθιά και μακροχρόνια οικονομική κρίση στη, είναι πώς όντως είχαμε αύξηση των περιστατικών ανθρώπων που ζητούσαν βοήθεια και στήριξη όσον αφορά την ψυχική τους υγείας. Το άλλο που παίζει ρόλο και οι άνθρωποι πλέον πολύ πιο ανοιχτά ζητούν βοήθεια, είναι ότι έχει γίνει δουλειά στην καταπολέμηση του στίγματος. Παλιά κανείς δεν μιλούσε γι’ αυτά τα θέματα. Τώρα πλέον υπάρχει μια τάση αποστιγματοποίησης και κάποιος προσέρχεται πολύ πιο εύκολα στον γιατρό. Ένα άλλο πρόβλημα το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο είναι η αποξένωση και η απομόνωση ιδιαίτερα των ηλικιωμένων που ζουν στην περιφέρεια. Είναι άνθρωποι των οποίων κατά κανόνα τα παιδιά ζούνε μακριά, είτε στο εξωτερικό είστε σε μεγάλες πόλεις, ταλανίζονται από δυσκολίες με το κοινωνικό τους δίκτυο. Και αυτό φυσικά οδηγεί τελικώς στην εμφάνιση αγχωδών, καταθλιπτικών συμπτωμάτων και προβλημάτων με την νοητική τους υγεία.
